İşsizlik oranı şubat döneminde yüzde 16.1’e çıkarak hiç bir kriz döneminde görülmeyen bir rekor kırdı. İşsiz sayısı 3 milyon 802 bin kişiye ulaşırken tarım dışı işsizlik oranı yüzde 19.8’e, gençler arasındaki işsizlik oranı ise yüzde 28.6’ya yükseldi.
İşsizlik verilerinin şubattaki düzeyi ile bir yıl önceki düzeyi arasında adeta bir uçurum var. Ama veriler bir önceki ayla karşılaştırıldığında kötüleşme hızı, işsizliğin adeta freni patlamış bir TIR gibi kontrolden çıktığını ve önüne geleni ezdiğini ortaya koyuyor.
İşsiz sayısı sadece bir ay içinde 152 bin kişi arttı. Şubat döneminde mevsimsel olarak olumlu yönde bir gelişme olması gerekirken, ocak dönemine göre işsizlik oranı 0.6 puan, tarım dışı işsizlik oranı 0.8 puan, gençler arasındaki işsizlik oranı da 0.7 puan yükseldi. İstihdam da ocak dönemine göre 94 bin kişi azalarak 19 milyon 799 bin kişiye düştü. Mevcut işsizlerin 457 bin kişi ile yüzde 12’si ocak-şubat-mart döneminde işini kaybetti.
İSTİHDAM GEÇEN YILIN ALTINDA
Bir işte çalışanların sayısı bir yıl öncesinin bile 85 bin kişi altına düştü. İstihdamdaki bir aylık azalma, yıllık azalmadan 9 bin kişi daha fazla. Bu durum işsizlik göstergelerinde sadece bir ay içinde meydana gelen bozulmanın ne kadar keskin olduğunu ortaya koyuyor.
İşsiz sayısı bir yıl öncesine göre 1 milyon 125 bin kişi ve yüzde 42 arttı. Böylece işsizlik oranı da bir yıl öncesine göre 4.2 puan arttı. Bir yıl öncesine göre tarım dışı işsizlik oranı 5.6 puan, gençler arasındaki işsizlik oranı ise 7.1 puan yükseldi.
Mevcut işsizlerin üçte birinden fazlasını, ekonomik krizin etkisiyle işini kaybedenler oluşturuyor. İşsizlerin yüzde 24.9’unu işten çıkartılanlar, yüzde 9.5’ini de işyerini kapatan veya iflas edenler oluşturuyor. Bu iki grubun toplamı yüzde 34.4’e ulaşıyor.
İşsizlerin yüzde 30.5’ini çalıştığı iş geçici olup işi sona erenler, yüzde 11.9’unu kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yüzde 7.1’ini ev işleriyle uğraşanlar ve yüzde 6.4’ünü de yeni mezunlar veya öğrenimine devam edenler oluşturuyor.
Kayıtdışı çalışanların oranı geçen yıla göre 0.5 puan azalarak yüzde 40.8’e geriledi. İşten çıkarmaların öncelikle sigortasız çalıştırılanları etkilediği görülüyor.
Artan işsizlik, işgücüne katılımı da yükselten bir etki yaratıyor. İşini kaybedenlerin ailelerinde, daha önce iş aramadıkları için işgücü içinde sayılmayan gizli işsizler de iş aramaya başlıyor. Böylece toplam işgücü sayısı artıyor. İşgücüne dahil olanlar bir ayda 59 bin kişi, bir yılda 1 milyon 41 bin kişi artarak 23 milyon 582 bin kişiye çıktı. Böylece işgücüne katılma oranı geçen yıla göre 1.3 puan artarak yüzde 45.9’a yükseldi. Buna karşın iş gücüne dahil olmayan nüfus, son bir ay içinde içinde 21 kişi, bir yıl içinde ise 181 bin kişi azaldı.
İŞVEREN KADINLAR ARTIYOR
Ekonomik kriz bir yandan daha önce bir işte çalışmayan kadınları da iş aramaya yönelterek işgücünün artmasına yol açarken, kendi işini kuran kadın sayısında da artışa neden oluyor. Bir yıl öncesine göre işgücüne katılma oranı, erkeklerde 1 puan artarken kadınlarda 1.5 puan artarak yüzde 23.5’e çıktı. Kentlerde kadınların işgücüne katılım oranındaki artış, erkekleri ikiye katlayarak 1.6 puan oldu ve katılım oranı yüzde 21.3’e çıktı.
Şubat döneminde ocak dönemine göre çalışan kadın sayısı, 16 bin azalırken işsiz sayısı 36 bin arttı. Bir yıl öncesine göre ise kadın istihdamı 219 bin kişi artarken, işsiz sayısı 279 bin kişi arttı.
Son bir yılda ücretli çalışan kadın sayısı 72 bin azalırken kendi hesabına çalışan kadınlar 116 bin kişi, işveren olan kadınların sayısı ise 20 bin kişi arttı. Bu eğilim kendini son bir ayda da gösterdi. Ücretli çalışan kadın sayısında 82 bin kişilik bir düşüş olmasına karşın, kendi hesabına çalışan kadınların sayısı bir ay içinde 31 bin kişi arttı. Bu artışın 22 bini nüfusu 20 binin üzerinde olan kentlerde gerçekleşti.
KÖYE DÖNÜŞ HIZLANIYOR
Kriz köye dönüş eğilimini hızlandırıyor. Köy nüfusu genelde kentlerin yarısından az olmasına karşın son dönemde köylerdeki nüfus artışı kentleri yakalamış durumda. Bu da işsizlik yüzünden kentten köye dönüş olduğunu gösteriyor. Son bir ayda kent nüfusu 34 bin artarken kır nüfusu 36 bin arttı. Kırdaki nüfus artışında erkeklerin daha fazla olması da kentten köye dönüş tesbitini destekliyor.
Kırda istihdam edilenlerin sayısı bir ay öncesine göre 8 bin kişi artarken, kentlerde 101 bin kişi azaldı. Bir yıl öncesine göre kırdaki istihdam 125 bin kişi artarken kentlerde 208 bin kişi azaldı. Son bir ayda kentlerde işsiz sayısı 142 bin kişi artarken, kırdaki işsiz artışı 10 binde kaldı.
EN AĞIR HASAR İMALAT VE HİZMETTE
Krizin istihdamda en ağır yaraya açtığı sektörler, imalat sanayii ile hizmetler oldu. Şubat döneminde, ocak dönemine göre istihdam Türkiye çapında 94 bin kişi azalırken, imalat sanayiindeki düşüş 70 bin, ticaret ile otel ve lokanta işletmeciliğinde 85 bin, sosyal ve kişisel hizmetler alanında 40 bin kişi oldu.
İmalat sanayiindeki yıllık istihdam düşüşü 324 bini buldu. Yıllık olarak istihdam, madencilikte 27 bin, inşaatta 55 bin, ticaret ve otel-lokanta işletmeciliğinde 51 bin kişi azaldı.
Buna karşın tarımda istihdam bir ayda 49 bin kişi arttı. Tarımdaki artış, sadece mevsimsel nedenlerden kaynaklanmadı ve tarım istihdamındaki yıllık artış 206 bin kişiyi buldu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder