Ekim ayı
enflasyon verileri, politik olarak öncekilerden daha önemle değerlendirilmesi
gereken bir konu. Bunun birkaç nedeni var.
Birincisi ekim
ayı, iktidarın çözüm olarak ortaya koyduğu “Enflasyonla topyekün mücadele”
kampanyasının en önemli sınav ayıydı.
İkincisi, Rahip
Brunson olayının “tatlıya bağlanması” üzerine kurlarda meydana gelen düşüş,
enflasyon gelişmelerini de etkileyecekti.
Üçüncüsü Merkez
Bankası’nın yüklü faiz artışının etkisi ortaya çıkmaya başlayacaktı.
Şimdi ekim
enflasyonu eylülden düşük diye “en kötüsü geride kaldı” yorumları
yapılabiliyor. Gerçekten en kötüsü artık geride mi kaldı?
* “Enflasyonla topyekün mücadele”
kampanyası başarılı oldu mu? Hayır olmadı. Fiyatlarda en az yüzde 10
indirim öngören kampanyaya ve dayanıklı mallardaki vergi indirimlerine rağmen fiyat
artışları devam etmiş. Enflasyon sepetindeki 407 kalemin sadece 37’sinin fiyatı
bir önceki aya göre düşerken, 328’inin fiyatı yükselmiş. Fiyatı yükselen
kalemlerin sayısı, düşenlerin 8.86 katı.
* Enflasyon eylüldekinden daha düşük,
devamı gelir mi? Evet, eylüle göre ekim enflasyona daha düşük. Ancak eylül
enflasyonu, TÜİK’in bayram tatili nedeniyle ağustosun sonundaki zamları endekse
yansıtmaması yüzünden de fazla çıkmıştı. Ekim ayı enflasyonunun eylüle göre
daha düşük olması, bu eğilimin süreceği anlamına gelmiyor.
* Enflasyon gelişmeleri nelerden
etkileniyor? Enflasyondaki seyirde iktidarın indirim kampanyası değil,
kurlardaki gelişmeler ile tüketimin hızla fren yapması belirleyici. Kurlardaki
kısmi gerileme, kur gelişmelerinin daha hızlı yansıdığı alanlarda sınırlı bir
etki yaratmış. Ancak bu etki diğer alanlara yansımıyor. Genel atmosferi
değiştirecek başka temel gelişmeler olmadan da bu yansıma ya olmaz, ya da çok
cılız kalır.
İç talepteki
hızlı daralma, belirsizlikler, yüksek faizler ve artan işsizliğin bir
yansıması. Bu da enflasyon kadar önemli başka sorunların ifadesi.
* En kötüsü geride kaldı mı? Kesinlikle
hayır. Düşen iç talep TÜFE’nin önümüzdeki aylarda gerilemeye başlamasını
sağlayabilir. Ama üretici fiyatlarındaki enflasyon TÜFE’den 20 puan yüksek. Bu
makas, TÜFE’deki düşüşün hem ekonomik durgunluk, hem de zaten zorda olan
üretici şirketler cephesinde konkordato ve iflasların artmasını, bu da
bankacılıkta sorunların su yüzüne çıkmasını getirecek.
Enflasyonun gelecek
aylarda gerilese bile daha büyük sorunlar bizi bekliyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder