Yüksek
enflasyon sadece yoksulluğu artırmıyor, sosyal eşitsizlikleri de
derinleştirerek ciddi bir ekonomik ve sosyal tahribat yaratıyor. 2018’de suni
ve zorlama yöntemlerle ancak yüzde 20.30’a çekilebilen yüksek enflasyon da bu
tahribatı yaratmış bulunuyor.
Yıllık
enflasyonu, gelir dilimleri ve bölgeler düzeyinde yeniden hesapladığımızda bu
olumsuz etki net bir şekilde ortaya çıkıyor.
İşte
yaptığımız hesaplamanın (*) ortaya koyduğu çarpıcı sonuçlar:
* Hem Türkiye düzeyinide,
hem de TÜİK’in Düzey-2 istatistiki bölge sınıflamasındaki 26 bölgenin tamamında
en düşük yüzde 20’lik gelir diliminde yer alan yoksul kesimin enflasyonu, en
yüksek yüzde 20’lik gelir diliminde yer alan zenginlerin enflasyonunda kayda
değer ölçüde daha yüksek.
* Buna
ilaveten en geri kalmış, en yoksul bölgelerin enflasyonu da en gelişmiş
bölgelerin enflasyonundan daha yüksek. Üstelik bu fark gelir dilimleri
arasındaki farktan daha da ürkütücü boyutta.
* Bu haliyle
en zengin bölgelerin en zenginleri enflasyonun en düşüğünü yaşarken, en yoksul
bölgelerin en yoksulları en yüksek enflasyonla boğuşuyorlar.
* Bu iki uç
arasındaki fark gerçek bir uçurum halinde.
* Ankara’nın
en zengin yüzde 20’si ile Kars, Ağrı, Iğdır ve Ardahan’ın (TRA2 Bölgesi) en
yoksul yüzde 20’si arasındaki enflasyon farkı 8.06 puanı buluyor. Ankara’nın en
zenginleri, yüzde 17.86 ile Türkiye’de en düşük enflasyon yaşayan kesim. TRA2
illerinin en yoksulları ise yüzde 25.92 ile Türkiye’nin en yüksek enflasyon
yaşayan kesimi. Kars’ın, Ağrı’nın, Iğdır’ın ve Ardahan’ın en yoksullarının
enflasyonu, Ankara’nın en zenginlerinin tam 1.45 katı.
* Ankara,
yüzde 18.23 ile genel enflasyonun en düşük olduğu bölge. Ankara’yı yüzde 18.96
ile İstanbul izliyor. Her ikisi de en zengin, en gelişmiş illerimiz.
* En yüksek
enflasyonda yine TRA2 Bölgesi yüzde 23.53 ile başı çekiyor. Onun ardından yüzde
23.32 ile TRC3 Bölgesi (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) ve yüzde 23.20 ile TRC2
Bölgesi (Diyarbakır, Şanlıurfa) geliyor. Bunlar da ülkenin en geri kalmış, en
yoksul illeri. TRA2 Bölgesi’nin genel enflasyonu, Ankara’dan 5.30 puan daha
yüksek.
* En zengin
ile en yoksul kesim arasındaki enflasyon farkı da genel eğilim olarak yoksul
bölgelerde daha yüksek. Bu farkın en yüksek olduğu bölge ise 3.09 puan ile Kastamonu,
Çankırı, Sinop illerinden oluşan TR82 Bölgesi.
* Bu veriler
yüksek enflasyonun hem bölgeler, hem de gelir dilimleri açısından yoksulları
daha da yoksullaştırırken, zengin-yoksul arasındaki uçurumu, refah farkını daha
da artırdığını ortaya koyuyor.
(*) Hesaplamalar nasıl yapıldı? Gelire göre enflasyonu, yüzde 20’lik
gelir dilimlerinin tüketim harcaması dağılımı ile harcama grubu enflasyon
oranlarını kullanarak hesapladık. Düzey-2 bölge sınıflamasındaki 26 bölgenin
yüzde 20’lik gelir dilimlerine göre tüketim ağırlıkları için ait oldukları 12
bölgeli Düzey-1’in verilerini kullandık.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder