OECD de itiraf etti: Globalleşme, gelir dağıımını bozuyor

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) “Eşitsizlik neden artmaya devam ediyor?” konulu kapsamlı bir araştırma raporu yayınladı. Raporun kapağına konan grafik Wall Street’i İşgal Et eylemcilerinin kullandığı sloganlardan esinlenmiş: Nüfusun en zengin yüzde 1’inin bindiği uçan balon yükselmeye devam ederken, yüzde 99’un bindiği balon yere çakılmış; yere saçılan insanlar havalanmaya devam eden yüzde 1’e öfkeyle bakıyorlar.

Gıda fiyatlarındaki aşırı artış, dünyanın birçok ülkesinde kriz düzeyine gelen açlık sorunu ve tüm dünyada artan gelir dağılımı adaletsizliği G-20, IMF ve OECD gibi uluslararası yapıların önemli gündem maddeleinden birisi haline geldi. Konunun global krizi altetme arayışlarının bir parçası haline gelmesi, artan açlık, yoksulluk ve eşitsizliğin yaratacağı toplumsal tepkinin globalleşmeye ve mevcut sisteme zarar vereceği korkusu. OECD’nin gelir eşitsizliğindeki artışın nedenlerini irdeleyen bir rapor hazırlamasının nedeni de bu.

Ancak OECD araştırmasının ortaya koyduğu sonuçlar, ilginç ve ironik bir durum yaratıyor. Çünkü eşitsizliğin globalleşmeye zarar vermesini önlemek için sorunun nedenlerini araştıran OECD, eşitsizliğin başlıca nedenlerinin bizzat globalleşmenin kendisinin olduğunu, geliştirilen neo-liberal ekonomik ve sosyal politikalar olduğunu itiraf ediyor. Yani ortada ilginç bir açmaz var: Globalleşmeyi korumak için eşitsizliği azaltmak lazım, eşitsizliği azaltmak içinse globalleşmenin temelenin oluşturan neo-liberal politikalardan vazgeçmek lazım!

OECD araştırmasının ulaştığı başlıca sonuçlar şunlar:

·                     ♦ Dünyada gelir dağılımı giderek bozuluyor. OECD’de 1980’lerde 0.29 olan Gini katsayısı 2000’lerin sonlarında yüzde 10 artarak 0.316’ya çıktı. Yani eşitsizlik arttı. Gelir dağılımındaki dengeyi/dengesizliği ölçen Gini katsayısı artması gelir dağılımında eşitsizliğin arttığını gösteriyor.

·                     ♦ Gelir dağılımının artmasında ücretlerdeki eşitsizliğin artması başlıca etken. Hanehalkı gelirinin yüzde 75’ini ücret ve maaşlar oluşturuyor.

·                     ♦ Globalleşme, sermaye hareketleri ve teknolojik gelişme, bir yandan istihdamı artırıyor. Ama öte yandan yüksek eğitimli, nitelikli işgücünün ve az sayıdaki üst yöneticinin ücretlerini hızla artırırken, eğitimsiz ve düşük nitelikli işgücünün ücretlerini asgari düzeylerin da altına iterek eşitsizliği artırıyor.

·                     ♦Ticaretteki serbestleşmeyle ithalat ve ihracatın artması, dış yatırımlarla üretimin diğer ülkelere kaydırılması da ücret eşitsizliklerindeki artışla atbaşı gidiyor.

·                     ♦ Rekabeti artırma ve dışa açılma politikalarının bir parçası olarak istihdamda esnekleşme, yarı-zamanlı çalışma ve iş güvencesini azaltan uygulamalar, düşük ücret uygulamalarını artırarak eşitsizliği artırıyor. Bu uygulamaların bir parçası olarak birçok ülkede asgari ücret seviyeleri daha da aşağı çekildi.

·                     ♦ İşgücünü koruma yasalarının gevşetilmesiyle sendikalılık oranı düşüyor, ücret belirleme mekanizmaları değişiyor. Böylece düşük ücret uygulamalarının önü açılıyor ve eşitsizlik artırıyor.

·                     ♦ Borsa kazançlarının artması da gelir dağılımının bozulmasına neden oluyor.

·                     ♦ Ürün piyasalarının esnekleştirilmesi de ücret dengesizliğini artırıyor.

·                     ♦ Kadınlar gibi temsil gücü zayıf kesimlerin istihdamındaki artış da düşük ücret uygulamalarını artırarak eşitsizliğe destek veriyor.

·                     ♦ Kendi hesabına çalışanların artması, bunların kazançları arasında büyük farklar olduğu için eşitizliği artırıyor

·                     ♦ Tek başına yaşayanların artması ve insanların genelde kendi gelir düzeylerine yakın kişilerle evlenmeleri de eşitsizliği artırıyor.

·                     ♦ Yoksullarara nakdi-ayni yardım, sosyal güvenlik katkıları ve gelir vergisi uygulamalarının gelir dağılımını düzeltici etkisi var. Ancak bunların etkisi, eşitsizliği artıran diğer faktörler karşısında giderek zayıflıyor. Ayrıca yardım uygulamalarının sürdürülebilirliği yok. Kaldı ki son dönemdeki gelir vergisi uygulamalarını çoğu, gelir dağılımını bozucu yönde etki yarattı.

·                     ♦ Gelir dağılımını düzeltecek en etkili ve kalıcı faktör işgücünün eğitim düzeyinin yükseltilmesi. Gelir dağılımındaki bozulmayı tersine çevirebilmek için mutlaka toplumsal olarak eğitim düzeyinin yükseltilmesi gerekiyor.

(http://www.haberturk.com/htyazar/ismet-ozkul)