Likidite yönetiminde yeni dönem

Merkez Bankası'nın krizden çıkış stratejisindeki son adımı da yürürlüğe sokmasıyla likidite yönetiminde yeni bir dönem başlıyor. Birinci adımda sadece politika faizi olarak kabul edilen faizin türü değişmiş ve haftalık repo ihalele faizi politika faizi olmuştu. Politika faizi olan yüzde 7’lik repo ihale faizi, daha önceki düzeye eşit olduğu için, birinci adım pratik hayatta pek bir değişiklik yaratmadı.

Asıl hayatı değiştirecek değişiklik, şimdi başlayan ikinci adımda gerçekleşiyor. Merkez Bankası, birici aşamada TL piyasasında gecelik faiz ortalamasının Merkez Bankası’nın borç alma faizi olan yüzde 60.50 dolayında oluşmasına izin veriyordu. Şimdi ise yüzde 7 olan repo fonlama faizi dolayında oluşmasına çalışacak.

Merkez Bankası bunu piyasaya repo ihaleleri ile verdiği günlük para miktarını, piyasanın günlük ihtiyaçlarını aşmayacak şekilde kısarak sağlayabilir. O zaman günlük olarak likidite açığı olan bankalar, bunu fazlası olan bankalardan karşılama yoluna gidecekler ve böylece TL piyasasındaki faizler, Merkez Bankası’nın fonlama faizine yaklaşacak. Merkez Bankası, bunu zorlamak için kendi fonlama faizi ile gecelik borç alma faizi arasındaki farkı 0.50 puandan 0.75 puana çıkardı. Yani ihtiyacından fazla likidite tutan banka bundan zarar görecek ve elindeki fazla likiditeyi diğer bankalara borç vermeyi tercih edecek.

Merkez Bankası’nın çıkış stratejisinin bir parçasını da bankalar arasındaki günlük döviz ve TL işlemlerinde aradan çekilmek oluşturuyordu. Kriz döneminde bankalar arasında güven sorunu doğmasın diye Merkez Bankası araya girmiş ve tüm bankalar işlemlerini Merkez Bankası ile yapmaya başlamışlardı. Merkez Bankası, bankalara “Artık sıkıntılı bir durum yok, işlemlerinizi birbirinizle yapın” diyor.

Ancak TL piyasasında ortalama faizin hala Merkez Bankası’nın borç alma faizi olan yüzde 6.50’ye eşit olmasına bakarsak şu ana kadar bu alanda pek ilerleme olmadığı görülüyor. Bu durum ikinci adımda işleri biraz zorlaştıracaktır. Merkez bankası açısından da, bankalar açısından da günlük likidite yönetiminin önemi artacak, bu alandaki rahatlık sona erecek. Merkez Bankası’nın açık piyasa işlemi alacaklarının toplamı, çıkış stratejisi sürecinde ikiye katlandı. Bu durum, çıkış stratejisinin son adımındaki yükleri iyice artırıyor.