14 Eylül 2010 Salı

Referandumda sandık, ekonomiden koptu

Referandum sonuçları, oyların renginin illerin ekonomik durumu ve gidişatına göre şekilllenmediğini ortaya koydu. İşsizliğin yüksek en yüksek olduğu illerde evet, en düşük olduğu illerde hayır oyu öne çıkabildi. Referandum sonuçları, toplumda etnik köken, inanç ve yaşam biçimi tercihlerine göre bir kutuplaşmanın işaretlerini veriyor.


Pazar günü yapılan anayasa referandumu sonuçları, sandığın ekonomiden büyük ölçüde koptuğunu ortaya koydu. Referandum sonuçları, oyların renginin illerin işsizlik, kişi başına gelir, kişi başına mevduat, kişi başına kredi, yeşil kartlı sayısı, ve refah göstergelerinde son dönemde ortaya çıkan iyileşme veya kötüleşme gibi ekonomik göstergelere bağlı olarak şekillenmedi. İşsizliğin en yüksek olduğu illerde hayırların yanısıra evetler de öne çıkabildi. Refahın gelişmesinin bir göstergesi sayılabilecek olan mevduat ve kredi artışı en yüksek illerde hayır oyları öne çıkabildi.
Ekonomik ve sosyal refah durumu ve gelişmelerinden etkilenmeyen oyların, esas olarak yaşam biçimi, ideoloji ve inanç ile etnik yapıya göre şekillendiği ortaya çıkıyor. Bu nedenle 12 Eylül referandum sonuçları, toplamda inanç ve etnik kökene dayalı bir kutuplaşmanın derinleşmekte olduğuna de işaret ediyor. Güneydoğu’daki ayrışmanın esas olarak etnik kökene dayandığı, orta ve kuzer Anadolu ile Akdeniz, Ege ve Trakya’da illeri arasındaki farklılaşmanın ise daha çok inanç ve yaşam tarzına ilişkin farklılaşmaya dayandığı gözleniyor.

İŞSİZLİĞİN ETKİSİ SINIRLI

Ekonomik krizin en acı faturası olan işsizliğin referandumda sandığa etkisinin ikinci derecede kaldığı gözleniyor. Hayır oylarının en yüksek olduğu Kırklareli, Edirne, Muğla, Tunceli., Aydın, Çanakkale gibi iller işsizlik oranının Türkiye ortalamaları dolayında, hatta yer ler biraz altında olduğu iller.
İişsizlik oranının yüzde 22 ile en yüksek olduğıu Adana ve mersin illerinde hayır oyları daha yüksek. Ancak yüzde 18.8 ile işsizlik oranında üçüncü sırıda yer alan Şanlıurfa yüzde 94 ile evet oylarının en yüksek olduğu iller arasında yer alıyor. Şanlıurfa’da evet oylaarının toplam seçmene oranı da yüzde 63.3 ile ilk sıralarda yer alıyor. Ayrıca Adana ve Mersin’de şu anda hayır oyları önde olmasına karşın, 2009 yerel seçimleri ile karşılaştırıldığında hayır blokunun oylarının Adana’da 6.7 puan, Mersin’de ise 7.1 puan gerilediği, evet blokunun oylarının ise Adana’da 3.7 puan, Mersin’de de 3.4 puan arttığı görülüyor. Bu durum da işsizlikteki artışın, oylarda tersine bir kaymayı engellemediğini gösteriyor.
Oyların rengi ile ekonomik sosyal göstergeler arasında çok yakın bir bağımlılık olmasa da en yüksek ilişkinin yeşil kartlı oranında olduğu gözleniyor.Yeşil kartlı oranının yüksek olduğu illerde evet oylarının göreli olarak daha yüksek olduğu gözleniyor. Ancak bu alanda da tersine eğ4ilim gösteren iller bulunuyor.

GÜNEYDOĞU’DA BDP’NİN GERİLEDİĞİ İLLER DE VAR

Toplam seçmen sayısına göre seçime katılmayanlar ile boykot çağrısı yapanların oranlarındaki değişim karşılaştırıldığında Hakkarı’nin 2007’ye göre 36 puanlık, 2009’a göre 17.6 puanlık bir artışla başı çektiği görülüyor. Buna karşın Bingöl, Bitlis ve Muş’ta katılmayan ve boykot blokunun toplam seçmen içindeki oranının 2009’a göre gerilemiş olması da dikkat çekiyor.

HESAPLAMALAR NASIL YAPILDI

2007 genel seçimleri ile 2010 seçim sonuçlarını karşılaştırmak için partilerin referandumdaki tutumlarına göre 2007 oylarını gruplandırdık. Buna göre evet., hayır oylarının oranlarını hesapladık. Boykotun etkisini daha gerçekçi görebilmek için de 2007 seçimlerinde oy kullanmayan seçmenler ile Bin umut adıyla seçimlere katılan bağımsızların aldıkları oyların toplamı ile 2010 referandumunda oy kullanmayanların sayısını kullandık. Oy oranlarını ise boykutçuların etkisini daha net görebilmek için, geçerli oy sayısına göre değil toplam kayıtlı seçmen sayısına göre hesapladık. İllerde evet, hayır ile boykot edenler ve katılmayanların oranlarının toplamı her zaman 100’e eşit olmayabilir. Aradaki fark geçersiz oylar ile 2007 seçimlerinde Bin umut adayları dışındaki bağımsızların aldıkları oylardan kaynaklanmaktadır.




Seçim sonuçları
Ekonomik göstergeler


Evet bloku
Hayır bloku
Katılmayan+boykot bloku
İşsizlik oranı 2009
Yeşil kart sahiplerinin nüfusa oranı
Kişi başına gayrı safi katmadeğer ($)
Kişi başına mevduat artışı
Kişi başına mevduat (TL)
Kişi başına kredi artışı
Kişi başına kredi (TL)
PLAKA
İl
2007
2009
2010
2007
2009
2010
2007
2009
2010
2009
2009
2006
2008-9
2009
2008-9
2009

TÜRKİYE
40.0%
38.3%
41.9%
37.53%
39.82%
30.46%
19.00%
19.55%
26.29%
14.0
13.0%
6,684
9.98%
6,441
7.78%
4,336
1
ADANA
29.4%
27.6%
31.3%
42.63%
46.92%
40.26%
25.67%
22.77%
27.18%
22.0
16.3%
5,318
9.37%
4,085
9.12%
3,385
2
ADIYAMAN
54.8%
53.0%
64.5%
20.07%
25.98%
15.71%
22.15%
19.05%
18.39%
17.2
41.8%
3,539
25.26%
924
11.41%
1,149
3
AFYONKARAHİSAR
48.6%
45.0%
55.9%
38.78%
41.89%
29.20%
9.90%
10.40%
12.75%
11.0
8.8%
5,586
17.37%
2,574
4.28%
2,137
4
AĞRI
47.5%
31.3%
51.9%
8.70%
13.80%
2.30%
41.34%
49.28%
43.58%
9.4
57.7%
2,684
30.42%
527
21.19%
500
5
AMASYA
41.2%
41.6%
50.9%
41.80%
45.47%
35.85%
15.30%
10.63%
11.60%
6.9
11.6%
4,716
13.78%
2,201
10.31%
2,330
6
ANKARA
40.7%
35.7%
42.6%
41.88%
47.55%
36.19%
14.89%
15.27%
20.13%
13.6
3.6%
9,056
-0.08%
16,245
14.21%
8,240
7
ANTALYA
29.0%
30.3%
32.8%
51.69%
52.64%
43.00%
16.89%
14.93%
22.73%
11.4
5.4%
7,712
9.15%
5,768
6.85%
5,624
8
ARTVİN
32.8%
32.7%
38.5%
50.00%
48.52%
38.81%
15.73%
15.07%
20.95%
6.0
10.7%
4,862
14.88%
2,773
4.15%
2,373
9
AYDIN
26.2%
25.0%
29.2%
58.16%
59.32%
52.20%
13.33%
13.51%
16.90%
14.2
9.6%
6,850
10.39%
4,244
-1.23%
3,264
10
BALIKESİR
37.5%
33.6%
40.5%
48.20%
51.96%
43.49%
11.67%
12.56%
14.39%
8.5
7.8%
5,725
11.41%
4,173
7.24%
2,715
11
BİLECİK
40.1%
35.3%
42.7%
51.09%
52.91%
43.56%
7.24%
8.98%
11.82%
13.9
4.9%
9,377
15.57%
2,225
4.31%
2,647
12
BİNGÖL
59.7%
49.9%
71.5%
10.46%
9.93%
3.56%
27.59%
35.63%
23.01%
16.8
49.3%
3,876
31.25%
862
15.26%
904
13
BİTLİS
50.3%
39.0%
62.3%
14.85%
16.99%
4.63%
27.90%
39.85%
29.99%
16.4
51.3%
2,355
17.41%
559
29.34%
661
14
BOLU
51.7%
48.9%
55.6%
35.45%
37.84%
29.37%
10.24%
11.51%
13.28%
15.0
4.2%
9,622
10.13%
2,949
-3.79%
2,651
15
BURDUR
39.5%
40.0%
45.7%
50.44%
48.87%
41.19%
7.83%
8.21%
10.70%
11.4
7.5%
7,712
15.96%
3,196
-1.11%
2,859
16
BURSA
47.0%
41.5%
45.6%
38.13%
40.87%
35.27%
11.99%
15.49%
17.68%
13.9
4.1%
9,377
7.37%
4,544
-0.80%
3,648
17
ÇANAKKALE
32.4%
33.2%
34.4%
56.86%
54.38%
51.22%
9.06%
10.28%
12.89%
8.5
5.3%
5,725
14.97%
3,471
5.83%
3,027
18
ÇANKIRI
52.1%
45.0%
63.0%
30.50%
37.14%
19.35%
15.79%
12.42%
16.00%
9.4
6.9%
4,794
16.62%
1,828
-0.71%
2,225
19
ÇORUM
50.8%
46.6%
58.8%
35.21%
40.54%
27.86%
12.68%
11.15%
11.91%
6.9
16.0%
4,716
16.12%
2,275
11.48%
2,366
20
DENİZLİ
38.6%
34.3%
39.2%
48.36%
51.44%
45.44%
9.91%
11.55%
13.48%
14.2
5.3%
6,850
14.85%
4,722
-4.49%
3,566
21
DİYARBAKIR
28.6%
26.0%
30.8%
7.85%
5.79%
1.99%
58.54%
64.66%
65.20%
18.8
37.2%
2,904
21.63%
977
10.69%
1,077
22
EDİRNE
19.4%
24.9%
22.3%
67.01%
60.82%
61.88%
11.99%
11.73%
14.24%
13.0
10.2%
8,680
18.18%
4,637
6.47%
3,344
23
ELAZIĞ
45.8%
52.3%
64.8%
27.19%
25.87%
14.43%
25.70%
18.69%
19.20%
16.8
17.3%
3,876
18.02%
2,135
6.84%
1,531
24
ERZİNCAN
47.4%
42.0%
54.1%
33.04%
41.47%
30.42%
14.70%
15.06%
14.38%
7.7
12.5%
3,760
7.61%
2,777
6.71%
1,842
25
ERZURUM
56.1%
48.6%
68.3%
18.15%
24.80%
10.34%
24.23%
23.06%
19.85%
7.7
32.3%
3,760
17.58%
1,262
16.51%
1,445
26
ESKİŞEHİR
39.6%
33.9%
37.4%
46.33%
50.36%
43.97%
11.85%
13.11%
17.16%
13.9
4.8%
9,377
22.70%
6,324
8.24%
3,495
27
GAZİANTEP
47.9%
45.3%
49.7%
27.10%
31.06%
21.47%
21.99%
21.02%
27.25%
17.2
14.5%
3,539
13.84%
2,113
-4.84%
2,670
28
GİRESUN
43.7%
40.7%
49.8%
33.86%
40.69%
28.61%
16.88%
15.74%
20.22%
6.0
15.2%
4,862
12.43%
2,945
17.19%
2,046
29
GÜMÜŞHANE
52.3%
44.6%
58.9%
28.12%
31.40%
16.14%
17.97%
21.81%
23.65%
6.0
19.8%
4,862
17.99%
1,449
3.86%
1,406
30
HAKKARİ
28.8%
20.7%
7.7%
8.28%
3.12%
0.47%
54.87%
73.38%
90.95%
16.4
46.3%
2,355
26.45%
681
37.34%
385
31
HATAY
34.0%
31.2%
39.3%
45.31%
51.40%
42.81%
18.78%
15.36%
16.77%
18.0
21.1%
3,907
2.91%
2,818
35.11%
2,495
32
ISPARTA
40.2%
36.5%
47.3%
45.86%
48.15%
34.96%
11.52%
12.66%
15.73%
11.4
8.1%
7,712
8.30%
3,696
3.10%
2,325
33
MERSİN
21.9%
23.2%
26.6%
51.17%
52.12%
45.00%
24.77%
22.48%
27.15%
22.0
14.2%
5,318
19.12%
3,846
3.01%
2,811
34
İSTANBUL
37.2%
39.6%
39.6%
35.56%
36.70%
32.56%
20.95%
21.99%
26.75%
16.8
2.7%
10,352
10.85%
16,658
9.02%
10,395
35
İZMİR
25.7%
25.8%
28.4%
53.10%
54.51%
49.83%
17.64%
17.89%
20.45%
16.2
4.6%
8,398
8.76%
7,474
1.35%
4,908
36
KARS
30.5%
31.0%
43.7%
30.12%
32.59%
22.99%
36.00%
33.66%
31.45%
9.4
37.6%
2,684
13.37%
1,196
5.71%
1,207
37
KASTAMONU
43.2%
41.3%
52.0%
41.27%
43.53%
30.84%
13.49%
12.13%
15.02%
9.4
9.7%
4,794
13.78%
2,515
8.92%
2,226
38
KAYSERİ
59.0%
51.4%
61.4%
27.69%
33.03%
22.42%
11.48%
13.65%
14.77%
13.2
7.5%
4,639
18.56%
3,698
-1.04%
2,747
39
KIRKLARELİ
18.6%
24.3%
22.1%
70.35%
63.72%
64.05%
9.51%
10.08%
12.57%
13.0
6.8%
8,680
15.44%
4,627
5.96%
2,948
40
KIRŞEHİR
37.4%
35.5%
45.6%
38.72%
45.87%
32.79%
16.79%
16.43%
20.04%
14.9
15.0%
4,654
16.72%
3,607
21.64%
1,964
41
KOCAELİ
48.5%
47.1%
48.2%
34.12%
36.43%
30.96%
14.72%
14.53%
19.29%
15.0
3.9%
9,622
9.53%
4,128
2.78%
3,935
42
KONYA
59.0%
56.4%
64.6%
24.94%
27.13%
18.06%
13.55%
14.45%
15.85%
10.1
10.6%
4,938
16.57%
2,421
3.86%
2,136
43
KÜTAHYA
58.9%
56.9%
65.1%
31.41%
30.62%
22.00%
7.88%
10.08%
10.93%
11.0
6.7%
5,586
16.62%
1,997
7.00%
1,824
44
MALATYA
53.0%
55.8%
61.7%
23.17%
24.18%
20.35%
22.53%
17.82%
17.03%
16.8
18.7%
3,876
15.46%
2,056
9.28%
1,575
45
MANİSA
37.6%
34.5%
41.9%
49.56%
51.45%
42.53%
10.40%
11.94%
13.59%
11.0
11.3%
5,586
9.63%
2,425
5.07%
2,634
46
KAHRAMANMARAŞ
56.4%
53.7%
65.6%
23.76%
31.02%
17.02%
17.97%
13.46%
16.22%
18.0
25.0%
3,907
18.90%
1,323
-1.53%
1,511
47
MARDİN
34.6%
25.3%
38.2%
12.22%
12.63%
2.68%
48.20%
53.32%
57.00%
15.1
40.3%
2,887
72.40%
879
1.58%
771
48
MUĞLA
22.9%
24.0%
25.2%
61.72%
61.72%
56.24%
13.43%
12.16%
16.96%
14.2
4.4%
6,850
17.12%
7,090
3.12%
4,358
49
MUŞ
31.3%
30.8%
47.7%
10.53%
8.69%
4.03%
47.01%
53.90%
45.91%
16.4
43.8%
2,355
0.81%
459
24.39%
377
50
NEVŞEHİR
50.4%
46.8%
56.5%
34.84%
39.42%
27.16%
12.85%
11.42%
14.74%
14.9
11.1%
4,654
14.83%
3,432
7.42%
2,266
51
NİĞDE
41.4%
42.9%
48.9%
37.52%
44.23%
31.31%
17.88%
10.72%
17.87%
14.9
16.9%
4,654
11.69%
1,801
3.01%
1,710
52
ORDU
46.4%
42.1%
48.9%
34.65%
40.38%
28.09%
17.36%
14.69%
21.34%
6.0
17.9%
4,862
11.02%
1,802
0.54%
1,852
53
RİZE
45.2%
46.0%
58.8%
16.03%
34.06%
18.48%
19.67%
17.79%
21.41%
6.0
7.2%
4,862
15.63%
2,215
9.91%
2,644
54
SAKARYA
49.9%
46.5%
54.5%
33.93%
38.77%
26.49%
14.62%
12.32%
17.52%
15.0
7.1%
9,622
9.00%
2,082
1.66%
2,275
55
SAMSUN
49.0%
43.7%
54.5%
32.12%
40.33%
26.65%
17.09%
13.76%
17.38%
6.9
14.6%
4,716
11.13%
2,670
6.73%
2,366
56
SİİRT
38.7%
35.7%
45.7%
8.37%
14.36%
2.32%
40.01%
46.01%
49.12%
15.1
42.7%
2,887
55.77%
723
18.34%
562
57
SİNOP
38.1%
40.2%
49.0%
44.99%
43.38%
32.08%
15.09%
13.87%
16.82%
9.4
10.8%
4,794
17.18%
2,990
28.96%
2,165
58
SİVAS
50.8%
61.4%
62.4%
25.30%
20.43%
19.08%
13.18%
16.44%
17.29%
13.2
16.6%
4,639
15.84%
2,577
7.97%
1,802
59
TEKİRDAĞ
26.4%
26.8%
28.0%
59.38%
57.35%
52.75%
12.61%
14.06%
17.98%
13.0
5.2%
8,680
16.70%
3,688
-1.88%
3,146
60
TOKAT
46.0%
46.0%
53.9%
35.25%
39.15%
29.58%
15.03%
13.09%
15.08%
6.9
17.0%
4,716
9.26%
1,377
9.51%
1,898
61
TRABZON
51.0%
46.6%
53.1%
30.70%
34.59%
24.32%
16.66%
15.79%
21.13%
6.0
9.8%
4,862
15.62%
3,615
3.29%
2,794
62
TUNCELİ
9.6%
16.4%
12.5%
20.85%
38.65%
53.52%
43.25%
34.47%
32.78%
16.8
25.0%
3,876
35.22%
4,220
18.44%
1,519
63
ŞANLIURFA
49.7%
45.8%
63.3%
14.39%
17.99%
3.93%
27.66%
31.77%
31.56%
18.8
37.4%
2,904
37.90%
658
9.35%
809
64
UŞAK
40.0%
34.6%
42.9%
48.80%
53.26%
43.24%
8.90%
9.74%
11.64%
11.0
9.1%
5,586
14.96%
4,992
4.00%
2,411
65
VAN
40.0%
32.8%
39.3%
9.47%
7.95%
2.31%
46.98%
56.46%
56.39%
16.4
53.8%
2,355
26.83%
658
15.76%
692
66
YOZGAT
53.9%
45.6%
61.5%
29.89%
35.21%
18.02%
14.89%
17.59%
19.34%
13.2
18.7%
4,639
15.09%
1,819
8.99%
1,567
67
ZONGULDAK
36.9%
38.7%
40.6%
44.55%
45.38%
40.56%
16.26%
13.05%
16.40%
7.3
5.2%
7,113
41.71%
5,889
-1.14%
2,674
68
AKSARAY
52.3%
47.1%
59.4%
27.61%
33.91%
18.10%
18.14%
16.73%
20.82%
14.9
19.8%
4,654
8.49%
3,151
9.59%
1,562
69
BAYBURT
54.3%
55.0%
70.8%
24.04%
25.33%
12.44%
20.64%
17.19%
15.40%
7.7
21.1%
3,760
19.76%
1,456
-2.78%
1,330
70
KARAMAN
47.8%
48.1%
55.6%
40.14%
38.67%
28.70%
10.32%
11.04%
13.62%
10.1
11.8%
4,938
25.71%
2,958
9.98%
1,658
71
KIRIKKALE
48.5%
39.0%
55.6%
32.63%
44.23%
24.70%
17.62%
14.93%
18.30%
14.9
7.6%
4,654
15.69%
1,777
9.96%
2,058
72
BATMAN
35.7%
34.1%
36.1%
9.09%
4.58%
2.02%
53.09%
58.19%
59.38%
15.1
45.1%
2,887
34.61%
849
7.88%
768
73
ŞIRNAK
21.8%
26.1%
17.1%
17.01%
5.64%
2.09%
58.73%
63.66%
77.50%
15.1
47.9%
2,887
17.40%
579
15.66%
451
74
BARTIN
34.5%
44.6%
46.2%
49.57%
41.83%
37.24%
13.53%
10.86%
13.53%
7.3
8.0%
7,113
10.75%
4,028
7.05%
2,129
75
ARDAHAN
33.4%
26.1%
41.0%
39.83%
42.86%
33.56%
25.37%
28.57%
22.84%
9.4
30.7%
2,684
22.73%
1,441
5.45%
1,263
76
IĞDIR
20.8%
20.1%
26.6%
21.67%
24.22%
22.70%
46.57%
43.24%
48.91%
9.4
37.8%
2,684
19.48%
1,420
8.91%
1,027
77
YALOVA
35.4%
32.4%
39.3%
45.49%
46.40%
37.48%
17.58%
17.14%
21.79%
15.0
6.9%
9,622
1.32%
3,985
5.19%
3,003
78
KARABÜK
49.7%
41.4%
52.0%
34.62%
43.57%
29.56%
13.43%
12.65%
16.27%
7.3
4.9%
7,113
12.62%
2,894
7.74%
2,592
79
KİLİS
47.4%
44.2%
54.7%
34.96%
40.88%
27.13%
16.04%
11.73%
16.40%
17.2
27.6%
3,539
35.91%
1,018
32.37%
1,002
80
OSMANİYE
33.8%
34.2%
43.4%
50.71%
51.59%
37.87%
14.38%
12.27%
17.15%
18.0
17.7%
3,907
10.95%
1,105
14.59%
1,388
81
DÜZCE
57.6%
49.4%
60.4%
31.01%
37.29%
22.90%
9.74%
10.44%
15.20%
15.0
7.7%
9,622
8.98%
1,841
2.16%
2,265



















Hiç yorum yok:

Yorum Gönder