· Ramazan zamları ile bazı mevsim sebze ve meyvelerinde yaşanan sıkıntı yüzünden ağustos enflasyonu beklentileri aştı. Enflasyona et fiyatlarındaki artış da destek oldu. Üç aylık düşüşten sonra ağustosta enflasyon yüzde 0.40 arttı. Temmuzda yüzde 7.58’e kadar gerileyen yıllık enflasyon yüzde 8.33’e yükseldi. Üretici fiyatlarında da aylık enflasyon yüzde 1.15, yıllık enflasyon yüzde 9.03 oldu.
Temmuzda gıda fiyatlarındaki gerileme sayesinde enflasyonda yaşanan düşüş, ağustosta yine gıdadaki yükseliş yüzünden tersine döndü. Bazı mevsim sebze ve meyvelerinde yaşanan üretim sıkıntısı ile ramazan etkisi birleşince ağustosta gıda fiyatlarında ciddi bir artış ortaya çıktı. Et fiyatlarındaki artışın sürmesi de gıda enflasyonundaki yükselişe destek verdi. Enflasyondaki artışı, ayakkabı ve giyimdeki mevsim sonu indirimleri frenledi.
Ağustos ayında tüketici fiyatları, yüzde 0.40 ile yüzde 0.23 olan beklentilerin oldukça üzerinde bir artış gösterdi. Buna bağlı olarak yıllık enflasyon, bir önceki aya göre 0.76 puan yükselerek yüzde 8.33’e yükseldi. Böylece temmuz ayında gıda fiyatlarındaki gerileme sayesinde yıllık enflasyonda meydana gelen 0.79 puanlık düşüşün tamamı ağustosta kaybedilmiş oldu. 8 aylık toplam enflasyon da yüzde 3.50 düzeyine çıktı.
GIDA DIŞINDA DURUM SAKİN
Ağustosta enflasyonda beklenenin üzerinde bir artış olmasına karşın, gıda dışındaki kalemlerde genelde durum sakin. Ağustosta fiyatı yükselen madde sayısı temmuza göre 59 azalarak 233’ten 174’e indi. Buna karşın fiyatı düşen madde sayısı 54 artarak 116’dan 170’e çıktı. Fiyatı en fazla yükselen 20 kalemin üçü dışında tamamının gıda maddelerinden oluşması da, ağustostaki artışın temelde gıda ile sınırlı olduğunu gösteriyor.
Ağustosta gıda enflasyonu yüzde 2.95’i buldu ve aylık enflasyonu 0.77 puanlık bir katkı yaptı. Buna karşın giyim ve ayakkabıdaki yükde 4.79’luk düşüş, genel enflasyonu 0.33 puan aşağı çekti.
Ağustosta gıdanın tersine enflasyondaki artışın hızını kesen en önemli faktör, giyim ve ayakkabıdaki mevsim sonu indirimleri oldu. Ancak giyim ve ayakkabıdan gelen bu destek eylülde tersine dönecek. Yeni sezon malların vitrine çıkmasının yanısıra bayram ve okul alışverişlerinin üst üste gelmesinin etkisi ile, eylülde giyim ve ayakkabıda fiyatlar artacak. Gıdada ramazan sonrasında fiyatlarda düşüş meydana gelmemesi halinde, eylül enflasyonunda etkili bir artış yaşanabilir. Bu arada enflasyonun seyri açısından önemli bir gösterge olan kira enflasyonunun, önceki aylara göre biraz daha yüksek seyretmesi de dikkat çekiyor.
Haberleşme ve turizmde fiyatlar ağustosta geriledi. Lokanta fiyatlarındaki artışlar ise, et ve sebzeye gelen zamlardan kaynaklandı.
MERKEZ’İN DURUŞU DEĞİŞMEZ
Ağustos enflasyonu, beklentilerden fazla artmış olmasına karşın Merkez Bankası’nın enflasyon ve faiz konusundaki duruşunda bir değişiklik beklenmiyor. Merkez Bankası, son Para Politikası Kurulu toplantısının tutanaklarında da ağustos enflasyonunda gıda fiyatlarına bağlı olarak bir artış beklendiğini açıklamıştı. Merkez Bankası, ağustos ve eylülde enflasyonda artış yaşansa da, yılın son çeyreğinde geçen yılki vergi indirimlerinin baz etkisinin ortadan kalkması ile enflasyonun yeniden etkili bir düşüş sergileyeceğini öngörüyor.
Eylülde aylık enflasyonun yüzde 1’in üzerine çıkması halinde, yıllık enflasyonun yüzde 9’un üzerine çıkması mümkün. Ancak enflasyonda yılın son çeyreğinde beklenen düşüş sayesinde, enflasyonun yeniden hedefle uyumlu düzeylere inmesi bekleniyor.
Çekirdek enflasyon göstergelerinin seyri de Merkez Bankası açısından sorun oluşturmuyor. Ağustosta gıda fiyatlarını dışlayan tüm çekirdek enflasyon göstergeleri düştü. Sadece gıdayı içeren çekirdek enflasyon göstergelerinin artış göstermesi de, ağıustos artışında gıdanın belirleyici olduğunu gösteriyor.
Merkez Bankası’nın en fazla önemsediği H ve I endeksleri ağustosta da sırasıyla yüzde 0.46 ve yüzde 0.69 gibi etkili düşüşler gösterdi. Yıllık enflasyon hızları H endeksinde yüzde 4’e, I endeksinde yüzde 4.22’ye geriledi.
ÜFE’DEKİ ARTIŞIN YARISI TARIMDAN
| TÜFE | ||
| (%) | Aylık enflasyon | Yıllık enflasyon |
| TÜRKİYE | 0.40 | 8.33 |
| Gıda ve alkolsüz içecekler | 2.95 | 10.37 |
| Alkollü içecekler ve tütün | 0.00 | 26.72 |
| Giyim ve ayakkabı | -4.79 | 6.34 |
| Konut | 0.15 | 7.68 |
| Ev eşyası | -0.02 | 3.55 |
| Sağlık | -0.67 | -0.07 |
| Ulaştırma | -0.17 | 8.12 |
| Haberleşme | -0.96 | -1.44 |
| Eğlence ve kültür | 0.10 | 0.99 |
| Eğitim | 0.14 | 5.90 |
| Lokanta ve oteller | 0.47 | 9.91 |
| Çeşitli mal ve hizmetler | -0.22 | 5.47 |
| | | |
| | | |
| ÜFE | ||
| (%) | Aylık enflasyon | Yıllık enflasyon |
| Genel | -0.16 | 8.24 |
| Tarım | -2.15 | 16.22 |
| Sanayi | 0.29 | 6.56 |
| Madencilik ve taşocakçılığı | 2.44 | 7.50 |
| İmalat sanayi | 0.21 | 6.05 |
| Gıda ürünleri ve içecek | 0.82 | 8.55 |
| Tütün ürünleri | 0.00 | -6.87 |
| Tekstil ürünleri | 0.29 | 8.45 |
| Giyim eşyası | -0.69 | -3.10 |
| Deri ürünleri | 1.44 | 3.50 |
| Ağaç ve mantar ürünleri | 2.09 | 1.00 |
| Kağıt ve kağıt ürünleri | -0.26 | 14.09 |
| Basın ve yayım | -0.04 | 2.06 |
| Rafine petrol ürünleri | 0.34 | 17.70 |
| Kimyasal ürünler | -0.26 | 1.48 |
| Plastik ve kauçuk ürünleri | 0.68 | 2.48 |
| Metalik olmayan mineral ürünler | 0.27 | 3.37 |
| Ana metal sanayi | 0.16 | 22.38 |
| Metal eşya sanayi | -0.55 | 1.14 |
| Makine ve teçhizat imalatı | 0.03 | -0.09 |
| Büro makineleri | 2.07 | -0.69 |
| Elektrikli makine ve cihazlar | 0.18 | 1.41 |
| İletişim teçhizatı | -0.01 | 1.83 |
| Tıbbi, hassas ve optik aletler | 0.24 | 0.05 |
| Motorlu kara taşıtları | 0.48 | 2.04 |
| Diğer ulaşım araçları | -7.31 | -10.79 |
| Mobilya imalatı | -1.26 | -6.07 |
| Elektrik,gaz ve su | 0.41 | 9.65 |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder