Enflasyondaki hızlanma yoksulara, zenginin iki katı fatura çıkardı

Yılın son çeyreğinde enflasyonda görülen hızlanma, en yüksek faturayı toplumun en yoksul kesimine çıkardı. En yoksul kesimin yıllık enflasyonunda üç ayda meydana gelen artış, en zengin kesimin neredeyse iki katını buldu.
Eylülde yüzde 6.15 olan yıllık enflasyon, üç ayda 4.29 puan yükselerek yılı yüze 10.45  düzeyinde kapattı. Gelir dağılımında en yoksul yüzde 20’lik grupta yer alan ailelerin yıllık enflasyonu, üç aylık sürede ikiye katlandı. Yokulların enflasyonu üç ayda yüzde 5.29’dan yüzde 10.49’a çıktı. En zengin kesimin enflasyonunda üç ayda meydana gelen hızlanma 3 puan olurken, en yoksul kesimin enflasyonundaki hızlanma 5.20 pua ile bunun iki katına yaklaştı.
Son üç ayda yıllık enflasyonu en fazla artan kalemler gıda ve içecek kalemi ile sigara ve alkollü içkiler kalemi oldu. Gıdada yıllık enflasyon son üç ayda 9.98 puan hızlanarak yüzde 2.23’ten yüzde 12.21’e çıktı. Sigara ve alkollü içkilerde ise hükümetin vergi zamları yüzünden enflasyon üç ayda 18.79 puanlık bir sıçrama yarattı. Sigara ve alkollü içkilerde eylülde yüzde 0.29 eksi enflasyon varken, vergi zamları aralıkta yıllık enflasyonu yüzde 18.80’e çıkardı.
Hem gıda ve içeceğin, hem de sigara ve alkollü içkinin en yoksul kesimin harcamaları içindeki payı, yüksek gelirli kesimlerden daha fazla. Bu yüzden gıda, sigara ve alkollü içkide enflasyonun sıçrama yapması, en fazla yoksullara zarar verdi.
TÜFE’de yüzde 27.60 paya sahip olan gıda ve içecek kaleminin, en yoksul yüzde 20’lik kesimin harcamalarındaki payı yüzde 31.85’i buluyor. Buna karşın en zengin yüzde 20’nin harcamaları içinde gıda ve içeceğin payı yüzde 16.72 ile neredeyse yarı yarıya daha az. Bu durum gıda enflasyonundan yoksulların, zenginlerden neredeyse iki kat daha fazla etkilenmesine yol açıyor.
Nitekim en yoksul kesimin enflasyonunda üç ayda meydana gelen 5.20 puanlık artışın 3.18 puanı, tek başına gıdadan geldi. Buna karşın gıdada hızlanan enflasyonun en zengin kesimin enflasyonundaki üç aylık artışa 1.67 puan ile yarı yarıya daha az katkı yaptı.
Aynı durum sigara ve alkollü içki kalemi için de geçerli. Sigara ve alkollü içkinin TÜFE içindeki payı yüzde 5.31. Sigara ve alkollü içki en zengin yüzde 20’lik kesimin toplam harcamasında yüzde 3.60 pay alırken, en yoksul yüzde 20’lik kesimin harcamalarının yüzde 5.56’sı sigara ve içkiye gidiyor. Buna bağlı olarak son üç ayda vergi zamlarının bu kalemde yarattığı yüksek enflasyon, en yoksul kesimin enflasyonunu üç ayda 1.05 puan artırdı. Sigara ve içkinin en zengin kesimin üç aylık enflasyon artışına yaptığı katkı ise 0.68 puanda kaldı.
Yoksulların 2011 yılı enflasyonuna da en büyük katkı gıdadan geldi. En yoksul yüzde 20’lik kesimin yüzde 10.49 olan yıllık enflasyonunun 3.89 puanı gıdadan, 2.62 puanı kira ve konut harcamalarından geldi. En yoksul kesimin enflasyonuna en büyük katkı gıdadan gelirken, en zenginin enflasyonuna en fazla katkı yapan kalem ulaştırma oldu. En zengin yüzde 20’lik kesimin yüzde 10.24 olan yıllık enflasyonunun 2.40 puanı kişisel otomobil harcamalarını da kapsayan ulaşım kaleminden geldi.
Enflasyonun yılın son aylarında hızlanmasında  kurlardaki artışın enflasyon görünümünü değiştirmesi büyük bir etki yaptı. Kurlardaki artışın temelinde ise aşırı düzeylere ulaşan cari açığın yarattığı dengesizlik ve tedirginlik var. Buradan da görülüyor ki aşırı yüksek cari açığın, faturalarından ilkini, toplumun en yoksul kesimi ödemeye başlamış durumda.







(http://www.haberturk.com/htyazar/ismet-ozkul)