· Hayata bilimle yol göstermeleri beklenen üniversitelerin, kontenjan planlamasının gerçek hayatla pek bağı yok. Üniversiteler, işsizliğin yüksek olduğu mesleklerde kontenjanlarını daha fazla, düşük olduğu alanlarda daha az artırdılar.
· Genç mezunlar arasında işsizliğin en yüksek olduğu sanat ile sosyal bölemlerde kontenjan artışı ortalamayı aştı. İşsizliğin en düşük oluduğu veterinerlik, hukuk ve sağlık ise kontenjan artışında son sıralarda yer aldı.
· İşsizlik oranı yüksek olan ve kontenjan artışının da buna uygun şekilde düşük kaldığı tek alan ise tarım oldu. Tarım alanında eğitim görüp de boşta olanların oranı yüzde 35.4, kontenjan artışı ise yüzde 8.5 oldu.
Üniversitelerin 2010 yılı kontenjanları, kontenjan planlaması yaparken Türkiye’deki istihdam koşullarını pek de dikkate almadıklarını ortaya koydu. Üniversiteler mevcut mezunlar arasında işsizlik oranı en fazla olan alanlarda bile yüksek oranlı kontenjan artışlarına gittiler. Buna karşın istihdam oranının en yüksek, işsizlik oranının en düşük olduğu alanlardaki kontenjan artışları çok daha sınırlı düzeyde kaldı. Bilimsel araştırmaları ile hayata yön vermesi beklenen üniversitelerin, kendi planlamalarını, hayatın gerçeklerinden kopuk yapmaları ekonomik ve sosyal hayat açısından önemli bir çelişki oluşturuyor.
Üniversite yerleştirme puanlarına göre öğrenci alan lisans programlarını kapsayan hesaplamaya göre oransal olarak en yüksek kontenjan artışı sanat eğitimi veren programlarda gerçekleşti. Bu alanda kontenjanlar yüzde 59.8 oranında arttı. Oysa Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) gençlerin istihdamına ilişkin istatistiklerine göre, lise ve üniversite düzeyinde meslek eğitimi almış 15-34 yaş grubundaki gençlerin mezun olduğu okula göre istihdam oranının en düşük olduğu alan sanat. TÜİK’in verilerine göre meslek lisesi veya yüksek öğrenim düzeyinde sanat eğitimi almış mezunların ancak yüzde 54’ünün bir işi var ve mezunların yüzde 46’sı boşta geziyor. Sanat alanında eğitim veren üniversite bölümlerindeki yüksek kontenjan artışı, geçen yıl ilk yerleştirmede kontenjanların yüzde 10.5’i boş kalmış olmasına rağmen gerçekleşti. Yüksek kontenjan artışının hem yüksek işsizliğe hem de kontenjanların tam olarak dolmamasına rağmen yapılması, çelişkiyi daha katmerli hale getiriyor.
ÇARPIKLIK EN TEMEL BÖLÜMLER İÇİN DE GEÇERLİ
Sorun sadece sanat gibi toplam kontenjan içinde düşük bir paya sahip dallarla sınırlı değil. İşletme ve yönetim gibi toplam kontenjan içinde yüzde 21.3 ile en yüksek paya sahip bir alanda da aynı çarpıklık kendini gösteriyor. TÜİK’in araştırmasına göre bu alanda genç mezunlar arasındaki istihdam oranı yüzde 63. Yani genç mezunların yüzde 37’si boşta. Buna karşın üniversiteler, bu alandaki kontenjanlarını yüzde 18.8 oranında artırdılar. Üniversite kontenjanlarındaki toplam artışın yüzde 22.4’ü bu alandaki artıştan kaynaklandı. Geçen yıl bu alandaki kontenjanların yüzde 8.8’i ilk yerleştirmede boş kalmıştı. Yüzde 44.5 ile en yüksek ikinci kontenjan artışının olduğu sosyal bilimler ve davranış bilimleri alanında da boşta gezenlerin oranı yüzde 31.5’i geçiyor.
Mühendislik ve bilgisayar gibi en gözde alanlar için de durum pek farklı değil. Mühendislik dallarından mezun olanların yüzde 22.4’ü bir işte çalışmıyor durumdayken, bu alandaki kontenjan artışı yüzde 22.4 ile ortalamanın üzerine çıktı. Mezunlarının yüzde 35.6’sı boşta gezen bilgisayar alanındaki kontenjan artışı ise yüzde 19.5 düzeyinde. Geçen yıl mühendislik kontenjanlarının yüzde 6.9’u, bilgisayar eğitimi veren bölümlerin kontenjanlarının ise yüzde 26.5’i boş kalmıştı.
İŞSİZİ AZ OLAN ALANLARDA KONTENJAN ARTIŞI DÜŞÜK
İşsizi yüksek alanlarda kontenjan artışları yüksek tutulurken, işsizlik oranının en düşük olduğu alanlarda kontenjan artışları ortalamanın çok altında kaldı. En düşük oranlı kontenjan artışı, istihdam oranının en yüksek olduğu alanlardan birisi olan veterinerlikte gerçekleşti. Türkiye’de bir meslek eğitimi almış olan gençler arasında boşta gezenlerin oranı yüzde 31 iken, genç veterinerler arasında çalışmayanların oranı yüzde 13.3 düzeyinde. Üniversitelerin lisans programlarında genel kontenjan artışı yüzde 17.7 iken, veterinerlikteki kontenjan artışı sadece yüzde 7.7 oldu. Üstelik veterinerlik, hukuk ile birlikte geçen yıl kontenjanların tamamının dolduğu nadir alanlardan birisi idi.
Hukuk, istihdam oranının en yüksek, boşta gezenlerin oranının ise en düşük olduğu meslek grubunu oluşturuyor. Hukuk mezunları arasında bir işte çalışmayanlarn oranı yüzde 10.9 ile genel ortalamanın 20 puan altında bulunuyor. Buna karşın hukuk alanındaki kontenjan artışı, yüzde 11.5 ile yüksek işsizliğe sahip alanların çok daha gerisinde kaldı.
Bir işe sahip olmayan mezunların oranı yüzde 12.4 ile en düşük ikinci sırada yer alan sağlıkta da kontenjan artışı yüzde 14.9 ile ortalamanın altında kaldı.
BOŞ KONTENJANLAR, VAKIF ÜNİVERSİTELERİNİ SIKIŞTIRIYOR
Sayılara bu yıl daha da artan vakıf üniversitelerinin en büyük sorunlarından birisi boş kontenjanlar. Yeni üniversitelerin katılımı ve mevcutların yaptıkları bir dizi düzenleme ile vakıf üniversitelerinin lisans programlarında kontenjanlar, geçen yıla göre yüzde 15.6 oranında arttı. Vakıf üniversitelerinin kontenjanlarındaki bu artış, geçen yıl kontenjanların yüzde 20.4’ü boş kalmasına rağmen gerçekleşti. Sadece dolan kontenjanları dikkate alırsak, vakıf üniversitelerinin bu yılki kontenjanlarını doldurabilmek için yeni kaydolan öğrenci sayısını geçen yıla göre yüzde 45.2 artırmaları gerekecek.
Kuzey Kıbrıs’taki üniversitelerin durumu, vakıf üniversitelerinden çok dahazor durumda. Geçen yıl KKTC’deki üniversitelerin kontenjanlarının yüzde 71.2’si boş kalmıştı. Bunun da etkisiyle, KKTC üniversiteleri, bu yılki kontenjan artışını yüzde 2.8 ile sınırlı tuttular. KKTC ünivestilerinin bu yılki kontenjanlarının dolması için yeni kaydolan öğrenci sayısını geçen yıla göre yüzde 257 artırmaları gerekiyor.
Devlet üniversiteleri kontenjanlarını yüzde 18.9 artırarak toplam kontenjan içindeki payını yüzde 82’den yüzde 82.9’a çıkardı.
34 yaş altı meslek eğitimlilerin istihdam durumu ve üniversite kontenjanları | ||||||||||||
Eğıitim alanı | Toplam meslek eğitimli mezun sayısı (bin) | İstihdam edilen (bin) | Bir işte çalışmayan mezunlar (bin) | Boşta gezen mezun oranı (%) | 2009 lisans öğrenimi kontenjanı | Yerleşen öğrenci sayısı 2009 | 2009'da boş kalan kontenjan oranı (%) | 2010 lisans öğrenimi kontenjanı | 2009 kontenjanına göre artış | 2009 kontenjanına göre artış (%) | 2009 yerleşen sayısına göre artış | 2009 yerleşen sayısına göre artış (%) |
Toplam | 4,119 | 2,842 | 1,277 | 31.00 | 317,245 | 291,158 | 8.2 | 373,439 | 56,194 | 17.71 | 82,281 | 28.26 |
Sanat | 202 | 109 | 93 | 46.04 | 669 | 599 | 10.5 | 1,069 | 400 | 59.79 | 470 | 78.46 |
İşletme ve yönetim | 925 | 583 | 342 | 36.97 | 66,958 | 61,048 | 8.8 | 79,556 | 12,598 | 18.81 | 18,508 | 30.32 |
Bilgisayar | 101 | 65 | 36 | 35.64 | 9,628 | 7,081 | 26.5 | 11,503 | 1,875 | 19.47 | 4,422 | 62.45 |
Tarım, ormancılık ve balıkçılık | 65 | 42 | 23 | 35.38 | 7,716 | 6,712 | 13.0 | 8,373 | 657 | 8.51 | 1,661 | 24.75 |
Eğitim | 631 | 412 | 219 | 34.71 | 1,811 | 1,583 | 12.6 | 2,095 | 284 | 15.68 | 512 | 32.34 |
Fen bilimleri | 97 | 67 | 30 | 30.93 | 23,131 | 19,286 | 16.6 | 27,187 | 4,056 | 17.53 | 7,901 | 40.97 |
Sosyal bilimler ve davranış bilimleri | 517 | 354 | 163 | 31.53 | 35,180 | 31,617 | 10.1 | 50,835 | 15,655 | 44.50 | 19,218 | 60.78 |
Mühendislik | 711 | 552 | 159 | 22.36 | 41,661 | 38,803 | 6.9 | 50,982 | 9,321 | 22.37 | 12,179 | 31.39 |
Gazetecilik ve enformasyon | 10 | 8 | 2 | 20.00 | 7,971 | 5,840 | 26.7 | 8,968 | 997 | 12.51 | 3,128 | 53.56 |
Mimarlık ve inşaat | 130 | 104 | 26 | 20.00 | 10,503 | 9,870 | 6.0 | 12,534 | 2,031 | 19.34 | 2,664 | 26.99 |
Matematik ve istatistik | 41 | 35 | 6 | 14.63 | 10,507 | 10,032 | 4.5 | 12,383 | 1,876 | 17.85 | 2,351 | 23.44 |
Veterinerlik | 15 | 13 | 2 | 13.33 | 1,555 | 1,555 | 0.0 | 1,675 | 120 | 7.72 | 120 | 7.72 |
Sağlık | 186 | 163 | 23 | 12.37 | 20,974 | 20,718 | 1.2 | 24,090 | 3,116 | 14.86 | 3,372 | 16.28 |
Hukuk | 46 | 41 | 5 | 10.87 | 8,358 | 8,358 | 0.0 | 9,322 | 964 | 11.53 | 964 | 11.53 |
Vakıf üniversiteleri dolmayan kontenjanlara rağmen artışa gitti | |||||||||
Lisans öğrenimi kontenjanı 2009 | Kayıt yaptıran öğrenci sayısı 2009 | Boş kalan kontenjan 2009 | Boş kalan kontenjan oranı (%) | Lisans öğrenimi kontenjanı 2010 | Kontenjana göre artış | Kontenjana göre artış oranı (%) | 2009'da kayıt olan öğrenci sayısına göre artış | 2009'da kayıt olan öğrenci sayısına göre artış oranı (%) | |
Devlet üniversiteleri | 261,889 | 255,032 | 6,857 | 2.62 | 311,343 | 49,454 | 18.88 | 56,311 | 22.08 |
Vakıf üniversiteleri | 39,428 | 31,379 | 8,049 | 20.41 | 45,572 | 6,144 | 15.58 | 14,193 | 45.23 |
KKTC üniversiteleri | 15,175 | 4,365 | 10,810 | 71.24 | 15,599 | 424 | 2.79 | 11,234 | 257.37 |
Ortak uluslararası lisans programları | 753 | 382 | 371 | 49.27 | 925 | 172 | 22.84 | 543 | 142.15 |
Yabancı üniversiteler | 2,291 | 1,372 | 919 | 40.11 | 2,029 | -262 | -11.44 | 657 | 47.89 |
TOPLAM | 319,536 | 292,530 | 27,006 | 8.45 | 375,468 | 55,932 | 17.50 | 82,938 | 28.35 |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder