Bankaları kurtarmak, İspanya’yı kurtarmaya yetecek mi?

Sonunda İspanyol hükümeti banka batıklarının temizlenmesi için destek talep etti ve 100 milyar Euro’luk bir yardım paketi için anlaşma sağlandı. İspanya’daki banka batıklarının kökü emlak balonunda yatıyor. Emlak balonu patlayınca hem krediyle konut alan aileler, hem de bankalar enkaz altında kaldı. Bankaların hem ellerindeki teminatların değeri düştü, hem de batık miktarı arttı. Böylece banka bilançolarında büyük tahribat ortaya çıktı.

Hükümetler de sorunu sürekli ertelemeyi tercih ettiler. Ancak bankalardaki kriz, hükümetin borçlanmasının önünü tıkayınca, erteleme imkanı da kalmadı. Buna rağmen İspanya Başbakanı Rajoy daha iki hafta önce, bırakın dışarıdan yardım talep etmeyi “Herhangi bir banka kurtarma olmayacak” demişti.

İspanya hükümetinin iki hafta içinde tam tersi bir noktaya gelmesinde Yunanistan seçimlerini SYRIZA’nın kazanma ihtimali nedeniyle artan uluslararası baskılar belirleyici oldu. Çünkü dayatılan kemer sıkma paketini kabul etmeyen SYRIZA’nın iktidar olması, Euro’dan çıkışa kadar gidecek sarsıntılı bir süreci tetikleyecek. Bu sarsıntı, İspanya’yı da kurtarılma noktasına sürükleyebilir. Bu da sadece Euro bölgesini değil, tüm dünyayı sarsacak ikinci bir Lehman bombası rolü oynayabilir.

SYRIZA korkusu, bir yönüyle İspanya’nın işini de yaradı. Çünkü birinci olarak yardım paketinin büyümesini sağladı. Anlaşmadan sadece iki gün önce IMF, İspanyol bankalarının ihtiyacının 40 milyar dolar dolayında olduğunu açıklamıştı. Ama Yunanistan seçimleri arefesinde piyasaları rahatlatma ihtiyacı, yardımı iki günde 2.5 katına çıkardı. İkinci olarak yardım, daha önceki kurtarma paketlerinin tersine herhangi bir kemer sıkma paketi şartına da bağlanmadı. Bu da kuşkusuz, acilen anlaşma sağlayabilmek için İspanya’ya verilen bir tavizdi.

Desteğin kesin miktarı, ay sonuna kadar bankalarda yapılacak bağımsız denetim sonucunda ortaya çıkacak. Yardım parası, hükümete değil İspanya’nın TMSF muadili kurumu olan FROB’a verilecek. Ancak borç hükümet garantisinde olacak. İlk bakışta hükümetin borcu gibi gözükmese de kamunun borcunu 600 milyardan 700 milyar Euro’ya çıkartacak. Bu da İspanya’ın kredi notunun A’dan BBB’ye düşürülmesine neden olabilir.

Bir sorun da verilecek yardımın ne kadarının Avrupa Finansal İstikrar Fonu (EFSM), ne kadarının Avrupa İstikrar Fonu (ESM) tarafından verileceğinin belli olmaması. Borcun ESM tarafından verilmesi, ESM’nin alacaklarda öncelik sahibi olması nedeniyle özel alacaklılar, yani piyasalar tarafından olumsuz karşılanacak.

Banka kurtarma planının asıl hedefi, İspanyol hükümetinin yeniden dışarıdan borçlanmasının yolunu açabilmek. Çünkü batık banka sorunu ile hükümet borçlanması arasında kurulan bağlantı yüzünden, uluslararası fonlar artık İspanyol hükümetinin ihraç ettiği tahvillere uzak duruyorlar. Son dönemde çıkartılan tahvillerin neredeyse tamamı, sadece İspanyol bankaları tarafından alınıyor. Buna karşın son 3 ay içinde ülkeden 100 milyar Euro’luk para kaçışı yaşandı.

Ancak banka kurtarma planının, İspanyol hükümeti için uluslararası piyasalarda borçlanma kanallarının yeniden ve yeterli düzeyde açılmasını sağlaması hiç de kolay gözükmüyor. Hele de Yunanistan’ın önceki “kurtarma” paketini reddederek Euro’dan çıkma ihtimalini iyice alevlendirmesi halinde. Eğer banka kurtarma operasyonu, İspanya hükümetinin borçlanma kanallarını açmaya yetmezse kısa sürede İspanya devleti de iflas noktasına gelebilir. Paket bu hafta piyasalarda bir iyimserlik havası estirebilir, ama İspanya sorunu bir saatli bomba olarak yerinde durmaya devam edecek.

Yunanistan kurtarılıyor mu, batırılıyor mu?  

Yunanistan’ı memur maaşı değil, politik yolsuzluklar batırdı  

http://www.haberturk.com/htyazar/ismet-ozkul