Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayınladığı sanayi ciro ve sipariş endekslerinin seyri, sanayideki canlanma eğiliminin yılın son çeyreğinde yerini gerilemeye bırakabileceğini gösteriyor. Çeyrek bazındaki bu gerileme, sanayi üretiminde yıllık olarak büyümenin tamamen durması, hatta küçük bir düşüşün yaşanmasına yol açabilir.
Eylül ayına ait sanayi üretim endeksi verileri, üçüncü çeyrekte sanayi üretiminin ciddi bir tempo kaybına uğradığını ortaya koymuştu. Çeyrekler bazında yapılan karşılaştırmaya göre, sanayi üretimi üçüncü çeyrekte ikinci çeyreği göre yüzde 0.67’lik bir gerileme gösterdi. TÜİK’in açıkladığı sanayi ciro ve sipariş endeksleri, sanayide üçüncü çeyrekte gözlenen frenin, dördüncü çeyrekte etkisini çok daha yüksek bir düzeyde göstereceğine işaret ediyor. Sanayide cirolar, üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.12 geriledi. Cirolardaki düşüş, üretimdeki düşüşten daha az olmakla birlikte aynı yönde bir gelişme içinde olduklarını ortaya koyuyor.
Sanayide yurtiçi cirolar ile yurtdışı cirolar arasında bir ayrışma gözleniyor. Yurtiçi cirolar ikinci çeyreğe göre yüzde 1 artarken, yurtdışı cirolar yüzde 2.37’lik bir düşüş yaşadı. Geçen yılın üçüncü çeyreğinden itibaren yurtdışı ciroların, bir önceki çeyreğe göre performansı, yurtiçi cirodan göreli olarak daha iyi olmuştu. Bu yılın ikinci çeyreğine geldiğimizde, her ikisi de yüzde 15 dolayında artmakla birlikte yurt dışı cirolardaki artış, daha düşük kalmıştı. Üçüncü çeyrekte ise yurtiçi cirolar yatay bir seyir izlerken, yurtdışı cirolar düşmeye başlamış durumda.
Sanayinin genelinde gözlenen bu eğilimin, sanayinin omurgasını oluşturan imalat sanayiinde çok daha etkili bir şekilde kendini göstermesi dikkat çekiyor. İmalat sanayinde hem üretim, hem de ciro ve siparişlerdeki düşüş daha yüksek oranlara ulaştı. İmalat sanayii üretimi ikinci çeyreğe göre yüzde 3.29 düşerken, cirolar yüzde 0.49 geriledi. İmalat sanayinde de yurtiçi cirolar yüzde 0.49’luk bir artışla yatay bir seyir gösterirken, yurtdışı cirolardaki düşüş yüzde 2.43’ü buldu.
İmalat sanayinde siparişler ise ikinci çeyreğe göre yüzde 2.19 gibi ciro ve üretime göre daha yüksek bir düşüş gösterdi. Burada dikkat çekici olan, yurtiçi siparişlerdeki düşüşün, yurtdışı siparişlerdeki düşüşün üzerine çıkması. Bu, yurtiçi talepte de duraklamanın bir işareti olabilir. İmalat sanayinde ikinci çeyreğe göre yurtdışı talep yüzde 1.48 gerilerken, yurtiçi siparişlerdeki düşüş yüzde 2.66 ile bunun 1.18 puan üzerine çıktı.
Üretim, ciro ve sipariş göstergelerinde sermaye malı üretimi ve aramalı üretimi alanında performansın daha da kötü olması, gelecek açısından bir diğer olumsuz sinyal niteliğinde. İkinci çeyreğe göre üretim düşüşü ara mallarında yüzde 2.92, sermaye mallarında ise yüzde 10.51 düzeyinde. Ara mallarında cirolar yüzde 3.07, siparişler yüzde 3.55 düştü. Sermaye mallarında cirolar yüzde 6, siparişler yüzde 5.19 düştü.
Sanayide 3. çeyrek üretim, ciro, sipariş performansı | ||||
2. çeyreğe göre (%) | 2009'a göre (%) | 2008'e göre (%) | ||
Toplam Sanayi | Üretim | -0.67% | 9.98% | 0.79% |
Toplam ciro | -0.12% | 16.50% | 3.11% | |
Yurtiçi ciro | 1.00% | 17.55% | 5.38% | |
Yurtdışı ciro | -2.37% | 14.36% | -1.33% | |
İmalat Sanayi | Üretim | -3.29% | 10.31% | -0.25% |
Toplam ciro | -0.49% | 16.11% | 2.59% | |
Yurtiçi ciro | 0.49% | 17.06% | 4.90% | |
Yurtdışı ciro | -2.43% | 14.23% | -1.77% | |
Toplam sipariş | -2.19% | 18.28% | -0.55% | |
Yurtiçi sipariş | -2.66% | 18.45% | 1.85% | |
Yurtdışı sipariş | -1.48% | 18.03% | -3.93% | |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder