Enflasyon haziran ayında düşüş eğilimine son vererek yönünü yukarı çevirdi. Yıllık enflasyon hem tüketici fiyatlarında, hem de üretici fiyatlarında mayıs ayındaki düzeylerinin üzerine çıktı. Ancak üretici fiyatları hala bir yıl öncesindeki düzeyinin altında bulunuyor.
Haziran ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) yüzde 0.11 gibi sınırlı bir artış göstermesine karşın geçen yıl haziran ayında aylık TÜFE eksi çıktığı için baz etkisiyle yıllık TÜFE mayısa göre 0.49 puan yükselerek yüzde 5.73’e çıktı. Merkez Bankası’nın son beklenti anketine göre haziran ayında TÜFE’nin yüzde 0.29 artması bekleniyordu. NTVMSNBC’nin anketindeki beklenti ise yüzde 0.09 idi.
Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) haziranda yüzde 0.94 ile geçen mayıstan bu yana görülen en yüksek artışını kaydetti. Yıllık ÜFE buna rağmen geçen yılın yüzde 1.86 altında bulunuyor. Mayısta yüzde eksi 2.46’yla yaşanan deflasyon 0.60 puanlık toparlanmaya rağmen hala sürüyor. Üretici fiyatlarında üç aydır fiyatlar bir yıl önceki düzeyinin altında seyrediyor.
MERKEZ HESAP VERECEK
Yıllık TÜFE’de görülen nisbi artışa rağmen haziran sonu itibarıyle yıllık enflasyon, Merkez Bankası’nın enflasyon hedeflemesi politikası çerçevesinde para programında açıkladığı patikanın alt sınırının da altında bulunuyor. Para programında haziran ayında hedefle uyumlu patika uyarınca enflasyonun yüzde 8.8 merkez olmak üzere en fazla yüzde 10.80, en az ise yüzde 6.80 olması hedefleniyordu. Haziranda yüzde 5.73 olan TÜFE, Merkez Bankası’nın enflasyon hedeflemesi patikasının alt sınırının da 1.07 puan altında kaldı.
Para politikası gereği Merkez Bankası 29 Temmuz’da açıklayacağı enflasyon raporunda, enflasyonun neden bu kadar düştüğünün nedenlerini açıklayacak ve patikaya uygun düzeye yükselmesi için alınması gereken önlemleri ortaya koyacak. Merkez Bankası tarihinde ilk kez enflasyonun fazla düşmüş olmasının hesabını verecek ve enflasyonu düşürmenin değil yükseltmesin çarelerini tartışacak.
Bu koşullar altında Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun 16 Temmuz’da yapacağı toplantıda da faiz indirimlerini sürdürmesi beklenebilir.
YATAY DALGALANMA DÖNEMİ
Mart ayındaki duraklama dışında geçen ağustos ayından bu yana oldukça hızlı bir düşüş sergileyen TÜFE’de düşüş eğilimi, artık yerini hafif yükselme ve yatay seyire bırakıyor. Enerji fiyatlarında yüksek bir artış, kurlarda hızlı ve aşırı bir artış ve iç talepte tahminlerin ötesinde bir canlanma olmadıkça enflasyonun kalıcı bir yükselme eğilimine girmesi olası değil. Ancak geçen yılın enflasyon verilerine bakıldığında enflasyonun yüzde 5 sınırının altına inme ihtimali de çok düşük. Bu koşullar altında enflasyonun önümüzdeki aylarda küçük artışlar göstermekle birlikte ağırlıklı olarak yatay bir dalgalanma dönemine gireceği söylenebilir.
ÇEKİRDEKTE DÜŞÜŞ SÜRÜYOR
Yıllık temel enflasyon haziran ayında düşüşüne son vererek hafif bir artış göstermesine karşın çekirdek enflasyonlardaki düşüş sürüyor. Merkez Bankası’nın en yakından izlediği H ve I endeksleri, haziranda yüzde 3’ün de altına indi. TÜİK’in açıkladığı 9 çekirdek enflasyon göstergesinden sadece üçünde yıllık enflasyon mayısa göre yükseldi.
Merkez Bankası’nın en yakında izlediği I Endeksi mayısta yüzde 1.79 artarken haziranda yüzde 0.59 yükseldi. Mayısta yüzde 3.17’ye inen I Endeksi, baz etkisinin de katkısı ile haziranda yüzde 2.98’e geriledi.
HİZMETLERDE MEVSİMSEL ETKİ
Aylık artışta ulaştırma yüzde 2.82 ile ilk sırayı alırken, onu yüzde 1.17 ile haberleşme, yüzde 0.98 ile çeşitli mal ve hizmetler ve yüzde 0.97 ile haberleşme izledi. Buna karşın önceki iki ayda enflasyona en büyük katkıyı yapan giyim ve ayakkabıda fiyatlar haziranda yüzde 0.79 geriledi. Gıda ve alkolsüz içeceklerde de fiyatlar yüzde 1.56 düştü.
Yüzde 0.11 olan haziran ayı enflasyonudaki bu artışa en büyük katkıyı 0.27 puanla ulaştırma yaptı. Bunda belediye otobüsü zamları ile otomobil fiyatlarında vergi indirimi düzeyinin azalmasıyla yaşanan fiyat artışları etkili oldu. Konut enflasyonu 0.1 puanlık bir katkı yaptı. Bunda da su fiyatlarındaki artış etkili oldu.
Haziran ayı enflasyonuna en büyük katkıyı hizmet sektörlerinin yapması dikkat çekti. Ancak bunda mevsimsel etkilerin de rol oynadığını gözönünde bulundurmak gerekiyor. Hizmet kalemlerinde enflasyondaki aylık artışa karşın bazı alanlarda yıllık enflsayon hızlarının düşmesi dikkat çekiyor. Örneğin yüzde 2.82’lik artışla haziran enflasyonunda başı çeken ulaştırma fiyatları yıllık olarak düşmeye devam ediyor ve haziran itibarıyla geçen yılın yüzde 4.04 altında bulunuyor. Eğitim, sağlık, lokanta ve otel kaleminde de yıllık enflasyon mayıs ayındaki düzeylerinin altında bulunuyor. TÜFE’de ağırlığı yüksek kalemlerden olan konut kaleminde de yıllık enflasyon hızı mayısın altında.
ÜFE’Yİ PETROL YÜKSELTTİ
Haziran ayında ÜFE’nin yüzde 0.94 artış göstermesinde en büyük paya petrol ürünleri sahip oldu. Yüzde 5.58 fiyat artışı yaşayan bu sektör ÜFE’ye 0.99 puanlık bir yükselme etkisi yaptı. Tarım ÜFE artışına 0.27 puan, taş ve toprağa dayalı sanayi ise 0.11 puan katkıda bulundu.
Buna karşın elektrik fiyatlarındaki yüzde 9.34’lük düşüş ÜFE’yi 0.60 puan aşağı çeken bir etki yarattı. Makine ve techizat imalatı da ÜFE’yi 0.14 puan düşürücü yönde etkiledi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder