· Et ve sebzede yaşanan üretim sıkıntısı ile ramazan birleşince eylül enflasyonu beklentileri aşarak yüzde 1.23’e çıktı. Yıllık enflasyon 0.9 puan artarak yüzde 9.24’e tırmandı. Enflasyondaki artış neredeyse tamamen işlenmemiş gıdadan kaynaklandı. Et ve sebzedeki sıkıntının sürmesi, yılın son çeyreğinde beklenen enflasyon düşüşünü sınırlandırabilir.
Başta domates olmak üzere sebze üretiminde yaşanan sıkıntılar ile ramazan zamları, eylülde enflasyonun ateşini yükseltti. Etteki sıkıntı ithalata rağmen kontrol altına alınamamışken, çeşitli hastalıklar nedeniyle sebze üretiminde meydana gelen düşüş, mutfağı ikinci kez vurdu.
Eylül ayında tüketici fiyatları, yüzde 1.23 artarak yüzde 0.76 olan beklentilerin oldukça üzerine çıktı. Böylece yıllık enflasyon hızı da ağustosa göre 0.9 puanlık bir artışla yüzde 9.24’e tırmandı. 9 aylık enflasyon ise yüzde 1.77 olarak gerçekleşti.
Üretici fiyatlarındaki artış ise yüzde 0.67 olan beklentilerin altında kalarak yüzde 0.51 olarak gerçekleşti. Yıllık ÜFE, ağustosa göre 0.12 puan azalarak yüzde 8.91’e geriledi. Üretici fiyatlarındaki artışta da tarım, hayvancılık ve gıda ürünleri başı çekti.
TEK BAŞINA GIDA YETTİ
Eylülde en yüksek enflasyon yüzde 4.72 ile gıda ve alkolsüz içecek kaleminde gerçekleşti. Gıda ve içecekler eylül enflasyonuna yaptığı katkı 1.29 puan ile yüzde 1.23 olan genel enflasyonun bile üzerine çıktı. Bu gıda dışındaki kalemlerin toplamında ortalama olarak enflasyon değil fiyat düşüşü olduğu anlamına geliyor. Domates, taze fasulye, yeşil biber ve patlıcan fiyatı en fazla artan mallar arasında başı çektiler. Kırmızı et, tavuk eti ve peynirdeki göreli olarak yüksek fiyat artışları, eylül ayında da sürdü. Çekirdek enflasyon göstergeleri de eylüldeki fiyat artışının neredeyse tamamının sebze ve meyveden kaynaklandığını ortaya koyuyor.
Gıdadan sonra en yüksek fiyat artışı yüzde 1.23 ile çeşitli mal ve hizmetlerde oldu. Bu artışta altın fiyatlarındaki artış önemli rol oynadı. Yeni dönemin başlamasıyla fiyatların yüzde 1.16 arttığı eğitim harcamaları üçüncü sırada yar aldı.
Buna karşın giyim ve ayakkabıda fiyatların eylülde yüzde 2.21 gerilemesi, üst üste gelen bayram ve okulların açılmasının etkisinin korkulan kadar olmadığını gösteriyor. Fiyat düşüşünde ilk sırada yer alan giyim ve ayakkabıyı yüzde 1.85 ile haberleşme, yüzde 1.10 ile alkollü içkiler ve tütün izliyor.
BU ENFLASYONA FAİZİN SÖZÜ GEÇMEZ
Geçen yıl tüketimi canlandırmak için otomobil ve bazı ev eşyalarında uygulanan vergi indirimlerinin yıllık enflasyona olan etkisi ekimde ortadan kalkacak. Merkez Bankası, bu nedenle ekimden itibaren enflasyonda etkili bir düşüş bekliyor. Geçen yıl ekim enflasyonu yüzde 2.41 olmuştu. Bu yıl ekim enflasyonu bunun altında kalacağı için yıllık enflasyon da gerileyecek.
Ancak et ve sebzedeki üretim sıkıntısına bağlı fiyat artışları, bu düşüşün beklentilerden çok daha sınırlı kalması ihtimalini doğurdu. Fiyat artışları talepten değil üretim düşüşünden kaynaklandığı için Merkez Bankası’nın bu alandaki enflasyonu, faiz artışı ile önleme şansı da bulunmuyor. Kaldı ki faizden etkilenebilecek mal ve hizmetlerde, enflasyonu tehdit edecek bir fiyat hareketi de gözlenmiyor.
TÜFE | ||
(%) | Aylık enflasyon | Yıllık enflasyon |
TÜRKİYE | 1.23 | 9.24 |
Gıda ve alkolsüz içecekler | 4.72 | 15.33 |
Alkollü içecekler ve tütün | -1.10 | 25.32 |
Giyim ve ayakkabı | -2.21 | 5.06 |
Konut | 0.33 | 7.36 |
Ev eşyası | 0.48 | 3.84 |
Sağlık | 0.16 | 0.02 |
Ulaştırma | 0.12 | 8.04 |
Haberleşme | -1.85 | -3.37 |
Eğlence ve kültür | 0.86 | -0.47 |
Eğitim | 1.16 | 4.52 |
Lokanta ve oteller | 0.74 | 9.78 |
Çeşitli mal ve hizmetler | 1.23 | 5.09 |
ÜFE | ||
(%) | Aylık enflasyon | Yıllık enflasyon |
Genel | 0.51 | 8.91 |
Tarım | 0.44 | 20.22 |
Sanayi | 0.52 | 6.57 |
Madencilik ve taşocakçılığı | 0.86 | 8.31 |
İmalat sanayi | 0.56 | 5.24 |
Gıda ürünleri ve içecek | 1.81 | 8.38 |
Tütün ürünleri | -0.83 | -7.65 |
Tekstil ürünleri | 0.37 | 9.23 |
Giyim eşyası | 0.97 | -1.77 |
Deri ürünleri | 0.69 | 2.25 |
Ağaç ve mantar ürünleri | 1.69 | 3.23 |
Kağıt ve kağıt ürünleri | -0.24 | 9.86 |
Basın ve yayım | 0.00 | 1.72 |
Rafine petrol ürünleri | -0.46 | 11.05 |
Kimyasal ürünler | 0.16 | 0.59 |
Plastik ve kauçuk ürünleri | 0.19 | 1.11 |
Metalik olmayan mineral ürünler | 0.17 | 3.21 |
Ana metal sanayi | 1.35 | 19.61 |
Metal eşya sanayi | 0.27 | 0.72 |
Makine ve teçhizat imalatı | 0.26 | -0.21 |
Büro makineleri | 1.67 | -5.52 |
Elektrikli makine ve cihazlar | -2.01 | -2.33 |
İletişim teçhizatı | 0.25 | 1.07 |
Tıbbi, hassas ve optik aletler | 0.67 | -1.29 |
Motorlu kara taşıtları | -0.06 | 1.68 |
Diğer ulaşım araçları | 0.00 | -9.89 |
Mobilya imalatı | -0.37 | -4.35 |
Elektrik,gaz ve su | 0.09 | 19.25 |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder