Büyüme fren yaptı, cari açık yapmadı

Yılın ilk çeyreğinde iç talep keskin bir fren yaparken ihracattaki artış ile ithalattaki azalma ekonominin yüzde 3.19 büyümesini sağladı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış üç aylık milli gelirin bir önceki çeyreğe göre artışı da yüzde 0.18 düzeyinde kaldı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış yıllık milli gelirin bir önceki çeyreğe göre artışı ise yüzde 0.63’e geriledi. Bu artış, yıllık yüzde 2.54’lük bir büyüme hızına karşılık geliyor.

İç talebe dayalı yüksek büyüme dönemi sona ererken, büyümenin seyri dış ticaretteki gelişmelere bağlı hale geldi. Önümüzdeki dönemde dış ticaretin büyümeye katkısının azalma ihtimali, büyümede sert iniş senaryolarını canlı tutuyor. Buna rağmen cari açığın milli gelire oranı tehlikeli düzeyde kalmaya devam etti.

CARİ AÇIK FREN YAPMADI

Büyümedeki sert fren cari açığa yansımadı. Geçen yılın son çeyreğinde yüzde 5.2 olan büyüme hızı bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 3.2’ye kadar düştü. Buna karşın cari açığın milli gelire oranı yaklaşık olarak aynı düzeyde kaldı. Geçen yılın son çeyreğina ait cari açığın milli gelire oranı yüzde 8.98 düzeyindeydi. Bu yılın ilk çeyreğinde bu oran sadece 0.09 puan gerileyerek yüzde 8.89 oldu.

Geçen yılın son çeyreğinde yüzde 10 olan yıllık cari açığın yıllık milli gelire oranı ise 0.7 puanlık bir gerileme ile yüzde 9.31 oldu. İç talep artış hızındaki keskin düşüşe rağmen cari açığın milli gelire oranı hala tehlikeli seviyelerde seyrediyor.

Özel kesim frene, kamu gaza bastı
	1. ÇEYREK
	Büyüme hızı(%)	Büyümeye katkısı (puan)
GSYH	3,19	3,19
Özel harcama ve yatırım toplamı	0,40	0,38
Kamu harcama ve yatırım toplamı	4,73	0,59
Kamu yatırımları	2,09	0,06
Özel yatırımlar	1,58	0,37

İlk çeyrekte özel kesimin tüketim ve yatırımları toplamda sadece yüzde 0.4 büyürken, kamunun toplam yatırım ve nihai tüketimindeki büyüme yüzde 4.73’ü buldu. Geçen yılın son çeyreğinde özel kesim yüzde 3.83 büyürken kamu yüzde 5.69 küçülmüştü. Kamunun büyümesi, özel kesimdeki büyümeyi 2009’un son çeyreğinden bu yana ilk kez geçti.

Yavaşlamanın hızını dış ticaretin desteği azalttı
	1. ÇEYREK
Harcamalar	Büyüme hızı(%)	Büyümeye katkısı (puan)
Özel tüketim	0,02	0,01
Devletin nihai tüketim harcamaları	5,50	0,53
Devletin maaş ve ücret harcaması	2,81	0,14
Devletin mal ve hizmet alımları	8,51	0,39
Toplam yatırımlar	1,64	0,43
Kamu yatırımları	2,09	0,06
Kamu makine- teçhizat yatırımları	32,29	0,06
Kamu inşaat yatırımları	0,00	0,00
Özel sektör yatırımları	1,58	0,37
Özel sektör makine- teçhizat yatırımları	0,90	0,15
Özelsektör inşaat yatırımları	3,08	0,22
Stok değişmeleri		-2,33
İhracat	13,17	2,99
İthalat	-5,05	1,55
GSYİH	3,19	3,19

İlk çeyrekte toplam nihai tüketim ve yatırımlardan oluşan iç talepteki büyüme yüzde 0.9 seviyesine kadar düştü ve büyümeye katkısı sadece 1 puan oldu. İç talepteki büyüme hızı, bir önceki çeyrekte yüzde 2.22, geçen yılın aynı döneminde ise yüzde 16.06 düzeyindeydi.

Hızlı büyüme döneminde motor rolü oynayan yatırımlarda büyüme hızı yüzde 1.64’e düştü. Yatırımlar kamuda yüzde 2.09, özelde yüzde 1.58 büyüdü. Ailelerin tüketim harcamaları yüzde 0.4’lük artışla yerinde sayrken, kamunun nihai tüketim harcamaları yüzde 5.5 büyüdü. Bunda devletin mal ve hizmet alımlarındaki yüzde 8.51’lik büyüme etkili oldu.

İç talep neredeyse yerinde sayarken milli gelir hesabına göre ihracat yüzde 13.2 arttı. Bu arada ithalatta da yüzde 5.05’lik bir azalma meydana geldi. İhracattaki artış büyümeye 2.99 puan, ithalattaki düşüş ise 1.55 puan katkı yaptı. Böylece dış ticaretin büyümeye net katkısı, geçen yılın son çeyreğine göre 1.36 puan artarak 4.55 puana çıktı.

Ekonomideki yavaşlama sanayi, inşaat ve ticarette kendini etkili bir şekilde gösterirken, hizmet sektörlerinde daha ılımlı bir yavaşlama gözlendi. Tarım ise yüzde 4.54 büyüyerek temposunu korudu.

İlk çeyrekte büyüme sırtını hizmetlere dayadı
	1. ÇEYREK
Sektörler	Büyüme hızı(%)	Büyümeye katkısı (puan)
Tarım, ormancılık	4,54	0,19
Balıkçılık	4,82	0,01
Madencilik	-0,57	-0,00
İmalat sanayi	2,68	0,70
Elektrik, gaz, buhar ve sıcak su	8,36	0,15
İnşaat	2,76	0,16
Ticaret	0,92	0,13
Oteller ve lokantalar	1,99	0,03
Ulaştırma, depolama ve haberleşme	4,66	0,70
Mali aracı kuruluşların faaliyetleri	4,77	0,57
Konut sahipliği	1,82	0,09
Gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri	6,98	0,32
Kamu yönetimi ve savunma, zorunlı sosyal güvenlik	3,28	0,10
Eğitim	4,52	0,10
Sağlık işleri ve sosyal hizmetler	4,43	0,06
Diğer toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri	0,75	0,01
Eviçi personel çalıştıran hanehalkları	6,07	0,01
SEKTÖRLER TOPLAMI	3,37	3,35
Dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri	4,81	-0,39
Vergi-sübvansiyon	2,65	0,24
GSYİH	3,19	3,19

Büyüme hızı yüzde 3.2'ye indi
	Sabit fiyatlarla GSYH (Milyon TL)	Yıllık büyüme hızı (%)	Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYİH (Milyon TL)	Bir önceki döneme göre büyüme hızı (%)	Cari fiyatlarla GSYH (Milyon $)	Yıllık büyüme hızı (%)	Cari  fiyatlarla GSYH (Milyon TL)	Yıllık büyüme hızı (%)
2010 1. Çeyrek	23.467	12,6	25.570	1,5	159.771	26,8	241.026	15,9
2010 2. Çeyrek	25.692	10,4	26.351	3,1	173.072	19,0	265.997	16,4
2010 3. Çeyrek	28.670	5,3	26.675	1,2	195.729	12,5	295.996	13,1
2010 4. Çeyrek	28.056	9,3	27.615	3,5	203.036	18,5	295.781	16,3
2010 yıllık	105.886	9,2	106.211	9,8	731.608	18,6	1.098.799	15,4
2011 1. Çeyrek	26.251	11,9	28.283	2,4	182.588	14,3	287.991	19,5
2011 2. Çeyrek	28.021	9,1	28.525	0,9	201.763	16,6	315.493	18,6
2011 3. Çeyrek	31.087	8,4	28.902	1,3	203.375	3,9	351.654	18,8
2011 4. Çeyrek	29.515	5,2	28.952	0,2	184.572	-9,1	339.755	14,9
2011 yıllık	114.874	8,5	114.662	8,0	772.298	5,6	1.294.893	17,8
2012 1. Çeyrek	27.089	3,2	29.005	0,2	182.743	0,1	329.020	14,2

http://www.haberturk.com/htyazar/ismet-ozkul