Sanayi üretiminde son aylarda görülen dalgalanmalar, iç talebe dayalı büyümenin sonuna gelindiğinin sinyallerini veriyor. Sanayi üretimi ekimde bir önceki aya göre yüzde 13.5’lik bir sıçrama kaydetti. Aynı ayda sanayi malları ihracatı da Kasım 2006’dan bu yana görülen en yüksek aylık artışını gerçekleştirerek yüzde 23.5 büyüdü. Kasım ayına gelince sanayi malları ihracatı, önceki aya göre yüzde 14.4 düştü. Sanayi üretimi de ihracata paralel olarak kasımda yüzde 9.7’yi bulan keskin bir düşüş kaydetti.
İmalat sanayiinde de benzer bir hareket gözleniyor. Ekimde imalat sanayii ihracatı bir önceki aya göre yüzde 23.7 artarken üretim de yüzde 16.2 arttı. Kasımda imalat sanayii ihracatı yüzde 14.2 düşünce, üretim de yüzde 10.7 düştü.
İhracattaki iniş ve çıkışların sanayi üretimini doğrudan etkilemesi kaçınılmaz ve doğal. Ancak ihracatın yarattığı dalgalanmanın, eskisine göre daha fazla hissedilir hale gelmesi, iç talepte daha yatay bir seyirin ortaya çıktığına işaret ediyor. Krizin ilk şokunun ardından Şubat-Haziran 2009 arasında yaşanan hızlı toparlanmayı, neredeyse tamamen iç talep sürüklemişti. Bu süre içinde sanayi üretimi, ihracattaki dalgalanma ne olursa olsun artışını sürdürdü. Benzer bir süreç, daha zayıf da olsa 2010 yılında mart-temmuz döneminde yaşandı. Bu dönemde ihracat bir gerileme eğiliminde olmasına rağmen, sanayi üretimi iç talepteki canlılıkla artış eğilimini korudu.
Sanayi sipariş ve ciro endekleri de benzer sinyaller veriyor. Yurtiçi sipariş ve ciro endeksleri daha yatay bir dalgalanma seyrine girmiş gözüküyorlar. Bu da sipariş ve ciro endekslerinin daha çok yurtdışı sipariş ve ciro endeksindeki hareketlerden etkilenmesine yol açıyor.
Tüm bunlar, iç talepteki canlanmanın bir doygunluk aşamasına geldiğini gösteriyor. Dolayısıyla bundan sonra büyümeyi ancak ihracat sürükleyebilir. İhracatta artış olmadığı takdirde, büyümenin duraklaması kaçınılmaz. İhracatta bir artış olursa, bu aynı zamanda iç talepte de yeni bir artış eğilimini tetikleyerek büyümeye iki kanaldan destek verebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder